De meesten van ons hebben wel eens koppels gezien waarvan de ene persoon fysieke
Photo by Roberto Nickson
aantrekkelijkheid uitstraalt , terwijl de ander dat niet doet. Waarom zou iemand die zo aantrekkelijk is, een partner krijgen die dat niet is? Robuuste psychologische literatuur laat zien dat fysieke aantrekkelijkheid de sleutel is tot partnerkeuze. Natuurlijk is schoonheid in het oog van de toeschouwer. Hoe worden koppels die qua aantrekkelijkheid aanzienlijk verschillen romantische partners? Een recent onderzoek laat zien dat mensen naast schoonheid vaak ook romantische gevoelens ontwikkelen voor degenen die diep in hun ogen kijken.
De Europese onderzoekers gebruikten flyers die rond een universiteit waren gepost om 60 alleenstaande studenten te rekruteren: 30 vrouwen en 30 mannen, in de leeftijd van 19 tot 32 jaar. Bijna allemaal (95 procent) identificeerden zich als heteroseksueel. Ze deden allemaal mee aan vier speeddates van vijf minuten, voor een totaal van 240 korte interacties. Tijdens speeddaten droegen ze een speciale bril die hun oogbewegingen volgde. De onderzoekers wezen de deelnemers willekeurig toe aan hun dates en onthulden niet wat het doel van het onderzoek was.
Trackinggegevens van drie ontmoetingen waren corrupt, waardoor het onderzoek 237 dates en goede informatie over hoe vaak de paren naar elkaar keken en waar ze keken, overhield. Na elke date beoordeelden de deelnemers de aantrekkelijkheid van hun dates en verklaarden ze of ze de persoon nog een keer wilden zien.
De meeste mensen keken vooral naar de gezichten van hun partners, maar slechts een derde van de tijd (90 seconden per date) keek men elkaar in de ogen. In de ogen van dates kijken correleerde niet met de wens van de kijker voor een tweede date. Openheid voor tweede dates hing af van het ontvangen van oogcontact of wederzijds oogcontact. Blijkbaar voelen mensen zich aangetrokken tot degenen die in hun ogen kijken.
De onderzoekers analyseerden ook welke variabele – fysieke aantrekkelijkheid of oogcontact – het verlangen naar een tweede date beter voorspelde. Waargenomen aantrekkelijkheid verhoogde het verlangen naar een tweede date enigszins (33 procent), maar wederzijds oogcontact verdrievoudigde het bijna (270 procent).
De onderzoekers concludeerden: “Onderzoekers die oogcontact deelden, wilden hun datepartner vaker weer zien. Oogcontact heeft een sterke invloed op romantische aantrekkingskracht .”
De blik van liefde
De studie breidt het onderzoek naar de kracht van oogcontact uit en weerspiegelt een groot deel van de populaire cultuur. Zo had de Engelse zanger Dusty Springfield in 1967 een grote hit met “The Look of Love:”
De blik van liefde
Is in je ogen,
De blik die je glimlach niet kan verbergen
De blik van liefde
Zegt zoveel meer
Dan alleen woorden ooit zouden kunnen zeggen.
En wat mijn hart heeft gehoord,
Het neemt mijn adem weg.
Het lied is inmiddels een standaard geworden, wat de psychologische resonantie ervan bevestigt. De tekst weerspiegelt de bevindingen van het recente onderzoek. Wanneer twee mensen elkaar in de ogen kijken, beginnen ze vertrouwen, intimiteit en wederzijdse aantrekkingskracht te ontwikkelen.
Waarom roept oogcontact deze gevoelens op? Sommige bewijzen suggereren dat het de afgifte van twee verbindingen activeert, oxytocine en fenylethylamine. De eerste is een hormoon , soms ook wel het “knuffelhormoon” genoemd, dat geassocieerd wordt met langdurige binding en gehechtheid . De laatste, soms ook wel de “liefdeschemicalie” genoemd, is een neurotransmitter die betrokken is bij interpersoonlijke aantrekkingskracht.
Deze verbindingen beïnvloeden ons bijna vanaf de geboorte. Denk aan baby’s van vijf dagen oud. Vergeleken met volwassenen die oogcontact vermijden, kijken baby’s liever naar gezichten die oogcontact met hen maken. Bij baby’s en peuters is het onvermogen om oogcontact te houden een mogelijk vroeg teken van autisme .
Veel andere onderzoeken hebben de kracht van oogkijken bevestigd:
• In 1989 waren onderzoekers van Clark University in Worcester, Massachusetts, de eersten die het onderzochten in twee studies die klassiekers zijn geworden. Eerst verdeelden ze 96 vreemden in paren en vroegen ze om een van de drie dingen te doen: naar elkaars handen staren, elkaars oogknipperingen tellen (oppervlakkig oogcontact) of aandachtig in elkaars ogen staren (diep oogcontact). Proefpersonen die in elkaars ogen keken, rapporteerden de grootste gevoelens van genegenheid en aantrekkingskracht.
• Vervolgens vroegen dezelfde onderzoekers 144 koppels hoe leuk ze hun partners vonden en hoe hartstochtelijk ze van hen hielden. De 72 koppels keken elkaar vervolgens twee minuten lang in de ogen, zonder te praten, alleen diep in elkaars ogen kijkend voordat ze de enquête opnieuw invulden. Na wederzijdse oogopslag namen hun gevoelens van aantrekkingskracht en passie aanzienlijk toe.
• Franse onderzoekers gebruikten magnetische resonantiebeelden om veranderingen in de bloedstroom door de amygdala te meten, het gebied in de hersenen dat emoties verwerkt. Afgewende blikken hadden geen invloed op de bloedstroom naar de amygdala, maar tijdens het staren naar de ogen nam de bloedstroom aanzienlijk toe.
* Onderzoekers van Cal Tech ontdekten dat naarmate de mensen elkaar langer in de ogen keken, ze elkaars gezicht aantrekkelijker vonden.
• Wetenschappers aan de University of Western Australia vroegen 32 mannen om naar twee foto’s te kijken van vrouwen met neutrale gezichtsuitdrukkingen. Op de ene foto keken de vrouwen afgewend. Op de andere foto keken ze recht in de camera, wat de illusie van oogcontact opriep. De mannen vonden de laatste groep aantrekkelijker.
• Duitse onderzoekers lieten vrijwilligers video’s zien van mensen die uitspraken deden die waar of onwaar waren. In sommige gevallen keken de sprekers in de verte. In andere gevallen keken ze rechtstreeks in de camera. Deelnemers aan het onderzoek geloofden eerder de uitspraken van sprekers die rechtstreeks naar hen keken. Bovendien waren ze langzamer met het uiten van hun verzet als de proefpersonen het oneens waren met uitspraken als de spreker rechtstreeks naar hen keek.
Tot slot houdt wederzijdse oogopslag ook in dat je onverdeelde aandacht deelt . In een wereld die wordt gedomineerd door ringtones, piepende sms’jes, e-mails en sociale media die altijd lonken, is onverdeelde aandacht een speciaal geschenk, een dat veel mensen aantrekkelijk vinden.
Hoewel oogcontact gevoelens van aantrekkingskracht, nabijheid en zelfs liefde versterkt, kan het bij sommigen angst of zelfs vrees oproepen . Dat kan afnemen door herhaaldelijk oogcontact. Zo niet, kijk dan weg.
Referenties
References
Croes, E. A., Antheunis, M. L., Schouten, A. P., & Krahmer, E. J. (2020). The role of eye-contact in the development of romantic attraction: Studying interactive uncertainty reduction strategies during speed-dating. Computers in Human Behavior, 105, 106218. https://doi.org/10.1016/j.chb.2019.106218
Ewing. L et al. “Have You Got the Look? Gaze Direction Affects Judgements of Facial Attractiveness,” Visual Cognition (2010) 18:321.
Hietanen, J. K. (2018). Affective eye-contact: An integrative review. Frontiers in Psychology, 9, 1587. https://doi.org/10.3389/fpsyg. 2018.01587
Hoffmann, A. et al. “Sharing and Receiving Eye Contact Predicts Mate Choice After a 5‐Minute Conversation: Evidence from a Speed‐Dating Study,” Archives of Sexual Behavior (2024) 53:959. doi.org/10.1007/s10508-023-02806-0.
Jarick, M., & Bencic, R. (2019). Eye contact is a two-way street: Arousal is elicited by the sending and receiving of eye gaze information. Frontiers in Psychology, 10, 1262. https://doi.org/10.3389/fpsyg. 2019.01262
Lee, DH and AK Anderson, “Reading What the Mind Thinks from How the Eyes See,” Psychological Science (2017) 28:494.
Mason, M. F., Tatkow, E. P., & Macrae, C. N. (2005). The look of love: Gaze shifts and person perception. Psychological Science, 16(3), 236–239. https://doi.org/10.1111/j.0956-7976.2005. 00809.x
Shimoio, S. et al. “Gaze Bias Both Reflects and Influences Preference,” Nature Neuroscience (2003) 6:1317. doi: 10.1038/nn1150.
Deze website bevat info die mogelijks niet geschikt is voor kinderen. U bevestigt minstens 16 jaar te zijn. Deze website gebruikt cookies. U gaat daarmee akkoord.
