Je bent met je telefoon bezig, plots kijk je omhoog en zie je de man van je leven staan. Het klinkt te goed om waar te zijn, maar als we de wetenschap mogen geloven, kan het dus wel.
Liefde op het eerste gezicht is een situatie waarin je in een relatie bent met iemand, die vanaf het moment dat hij jou zag al wist dat hij zich aangetrokken tot je voelde – en waarbij jij dat zelf ook had.
Liefde op het eerste gezicht: wat zegt de wetenschap? Een studie (1) heeft onderzocht wat liefde in de hersenen teweegbrengt en wat nu precies de mechanismen ervan zijn. De onderzoekers bestudeerden daarvoor de hersenactiviteit van de deelnemers op het moment dat ze voor zich de persoon te zien kregen waarop ze verliefd waren.
Dat is wel niet helemaal hetzelfde als liefde op het eerste gezicht, maar je kunt van een vrijwilliger moeilijk vragen dat hij verliefd wordt terwijl hij onder de scanner ligt (een MRI)!
Volgens de universiteit van Freiburg weet je al na een milliseconde of iemand leuk is of niet. Psycholoog Bastian Schiller deed onderzoek naar de onbewuste processen die we gebruiken om sociale gegevens zoals sympathie of afkeer te beoordelen. Je kan dus ook weten of iemand niet je ding is na slechts enkele seconden.
Om dit te onderzoeken, maakten Schiller en zijn team gebruik van de ‘Implicit Association Test’. Dit is een psychologische test waarbij men de sterkte van iemands automatische reactie gaat testen. Zo kunnen ze zien hoeveel tijd een persoon nodig heeft om een beeld te vormen over iemand anders.
Uit het experiment bleek dat verliefd worden maar liefst twaalf hersenzones in werking zet. Die zones scheiden stoffen af die een euforisch gevoel opwekken. Het gaat meer bepaald om dopamine, ocytocine, adrenaline en vasopressine. Bij mensen die verliefd worden, blijkt ook de NGF (Nerve Growth Factor) hoger te zijn.
Liefde op het eerste gezicht, in niet meer dan een oogwenk! Interessant voor wie geboeid wordt door het fenomeen ‘liefde op het eerste gezicht’ is dat al die door de liefde opgewekte activiteit zich in een oogwenk afspeelt.
Liefde op het eerste gezicht duurt welgeteld een vijfde van een seconde!Het is niet de eerste keer dat wetenschappers vaststellen dat onze perceptie van de mensen die we tegenkomen bijna instant gevormd wordt. Zo weten we dat vrouwen aan wie gevraagd wordt om aan het T-shirt van een man te ruiken, zich het meest aangetrokken voelen door de geuren van mannen die genetisch verder van hen afstaan. Allicht is dat een handigheidje van de natuur die er zo voor zorgt dat de kinderen die uit een relatie geboren worden de beste genetische troeven hebben. Het bewijst ook nog maar eens dat er in de gevoelens die we hebben voor de mensen die we tegenkomen elementen in het spel zijn waarvan we zelfs geen weet hebben.
Liefde op het eerste gezicht, en daarna? Toch moeten we vaststellen dat amper 11% van de relaties ontstaat door liefde op het eerste gezicht, en dat terwijl de helft van de mensen verklaart al zoiets als liefde op het eerste gezicht te hebben gevoeld. (2)
Op slag verliefd kunnen worden, is dus geen garantie voor levenslang geluk! De liefdeshormonen van ‘de beginfase’ houden namelijk op lange termijn niet stand.
In het begin komt er een gevoel van euforie op als we diegene zien waarop we verliefd zijn. Dat gevoel ontstaat in dezelfde hersenzones als de zones die reageren op drugs. Later activeren de binding en de aanhankelijkheid die tijdens een langdurige relatie tot stand komen andere zones.
Heel dit ‘chemische’ aspect van de liefde wordt trouwens beïnvloed door de cultuur en de persoonlijkheid van de betrokkene.
Stel dat zo’n liefde op het eerste gezicht toeslaat op de vooravond van een belangrijk kantelmoment –een vertrek naar het buitenland bijvoorbeeld om professionele redenen. Sommigen zouden misschien de hele zaak opblazen, anderen zullen met spijt in het hart de al uitgestippelde weg voortzetten.
Hoe onrealistisch liefde op het eerste gezicht ook mag zijn, kan het volgens de wetenschap zeker voorkomen. Het minder goede nieuws is dan wel dat ook ‘haat’ op het eerste gezicht bestaat.
Toch zijn er ook kritische geluiden.
In een onderzoek van de Universiteit Groningen dat is gebpubliceerd in het tijdschrift Personal Relationships is voor een van de eerste keren echt diepgaand gekeken of mensen echt helemaal voor elkaar kunnen vallen avnaf het allereerste moment dat ze elkaar zien.
De onderzoekers hebben 396 Nederlandse en Duitse studenten verzocht een vragenlijst in te vullen over hun huidige relatiestatus en ook om foto’s te bekijken van potentiële partners die ze nog nooit ontmoet hebben.
Hen werd gevraagd de mate van aantrekkelijkheid te beoordelen van de onbekenden en ook of ze iets voelden van liefde, passie en verbondenheid. Ook moesten ze aangeven of de het al dan niet eens waren met de stelling: “Ik voel liefde op het eerste gezicht.”
Er kwamen ook deelnemers naar een psychologische onderzoeksruimte en zij kregen vergelijkbare vragen over foto’s van potentiële geliefden.
Anderen deden mee in verschillende onderzoeken naar speed-dating. Potentiële koppels ontmoetten elkaar voor 20 of 90 minuten en hen werd gevraagd hoe erg ze zich tot elkaar aangetrokken voelden en of er sprake was van liefde op het eerste gezicht.
Al met al kwamen de onderzoekers tot de conclusie dat liefde op het eerste gezicht waarschijnlijk niet bestaat.
Het komt er op neer dat het waarschijnlijk niet gaat om echte liefde, maar om “lust op het eerste gezicht”. Een onmiddellijke seksuele connectie of aantrekkingskracht tot de ander. Hoewel we onszelf proberen te overtuigen dat het echt om liefde op het eerste gezicht gaat is het veel waarschijnlijker dat we de gevoelens van dat moment projecteren op herinneringen uit het verleden.
Tijdens het hele onderzoek hebben 32 deelnemers in totaal 49 keer aangegeven dat ze liefde op het eerste gezicht voelden, ofwel voor echte mensen tijdens de dates of voor een foto. Maar geen enkele van die liefdesverklaringen werd beantwoord.
Uiteindelijk concluderen de onderzoekers dat er niet zoiets bestaat als liefde op het eerste gezicht. “Uit ons onderzoek blijkt dat het bij meldingen van liefde op het eerste gezicht niet draait om echte gepassioneerde liefde of een meer algemene vorm van liefde,” stellen de wetenschappers.
Veel waarschijnlijker gaat het om “lust op het eerste gezicht”: een onmiddellijke seksuele connectie of aantrekkingskracht tot de ander. Als de relatie daarna standhoudt dan proberen we ons zelf ervan te overtuigen dat het om liefde ging en niet om ordinaire zin in seks.
Bronnen: (1) J Sex Med. 2010 Nov;7(11):3541-52. doi: 10.1111/j.1743-6109.2010.01999.x. Epub 2010 Aug 30.
(2) Malach-Pines, A., “Falling in love”
Deze website bevat info die mogelijks niet geschikt is voor kinderen. U bevestigt minstens 16 jaar te zijn. Deze website gebruikt cookies. U gaat daarmee akkoord.
