Oxytocine als knuffelhormoon om mensen dichter bij elkaar te brengen.
SEKS- EN RELATIEONDERZOEK
Eigenlijk zijn wetenschappers nog steeds aan het ontdekken wat oxytocine allemaal kan doen. Onderzoek is nog gaande en brengt steeds nieuwe verassingen en intrigerende resultaten. Wat we wel weten is dat het ‘liefdes, ‘knuffel’ of ‘vertrouwens’ hormoon wordt geproduceerd in het brein in de hypothalamus en vervolgens wordt getransporteerd naar de hypofyse die het vrijlaat in de bloedsomloop.
Het is ook een neurotransmitter – oxytocine-receptoren zijn gevonden op cellen door het hele lichaam. Het oxytocineniveau is vaak hoger tijdens stressvolle situaties en tijdens het maken van emotionele connecties. Het komt in grootte mate vrij tijdens een bevalling en na de bevalling om de tepels te stimuleren. Oxytocine is belangrijk bij een geboorte en bij het geven van borstvoeding.
Wat doet het?
Wanneer twee lichamen contact maken, geeft het brein een lage dosis van oxytocine af – in beide lichamen. Bepaald voedsel (vooral voedsel dat fyto-oestrogenen bevat zoals appels, gember, pruimen, tarwe, tomaten, kikkererwten, knoflook, oregano, eieren, bananen en peper) kan ook de productie stimuleren, net als het ontvangen van mentale steun, empathie en mededogen. Het is een belangrijk onderdeel van het brein dat helpt bij het opbouwen van vertrouwen, iets wat noodzakelijk is bij het ontwikkelen van emotionele relaties. Het bevordert niet alleen sociale interactie, maar het verlaagt ook de bloeddruk en het cortisolgehalte. Bovendien verhoogt het de pijngrens en helpt het om angst te verminderen
Maar lichamelijk contact in seksuele relaties is niet het enige dat de oxytocinespiegel kan verhogen. In het algemeen helpen ook knuffels, kussen en liefkozingen om deze niveaus snel te doen stijgen. Het is niet nodig om seksuele relaties te hebben, of zelfs een partner, om dit te doen. Knuffelen, kussen en strelen kan je met vrienden, met gezinsleden en zelfs met huisdieren doen.Oxytocine helpt bij het creëren van seksuele opwinding en kan mannen helpen hun erectie te behouden.
Een cocktail van chemische stoffen waaronder oxytocine wordt afgegeven bij mannen tijdens ejaculatie. Deze hormonen versterken de sociale binding tussen partners, waardoor stellen meer intimiteit en verbondenheid voelen. Samen met dopamine en noradrenaline is oxytocine waarschijnlijk cruciaal in langdurige relaties. In feite is dat hetgeen wat je meer verbonden met elkaar laat voelen na seks. In dat opzicht is de tijd die jullie samen doorbrengen na de seks wellicht net zo belangrijk voor jullie relatie als dat wat daarvoor gebeurt.
Vrouwen die een climax bereiken schijnen een verhoogd niveau van oxytocine in hun systeem te hebben, waardoor ze meer vertrouwen en verbondenheid voelen. Als je dus na seks behoefte krijgt om je intieme gevoelens te delen kan dat aan de hormonen liggen. Oxytocine blijft maar ongeveer drie minuten in het lichaam zitten maar het effect kan wel drie dagen aanhouden, dus seks in de ochtend is een goed begin van de dag.
Maar dat is nog niet alles. Niet alleen speelt het een rol bij het produceren van contracties bij een bevalling en bij de melkafscheiding, maar onderzoekers hebben ook de rol van oxytocine bij mentale aandoeningen onderzocht, zoals het overkomen van angst, depressie, verslaving, autisme en anorexia.
Oxytocine is een oligopeptide die bestaat uit negen aminozuren. Het werd ontdekt aan het begin van de vorige eeuw en werd kunstmatig gesynthetiseerd door de biochemicus Vincent Du Vigneaud in 1953.
Dat was toen deze stof, zo krachtig en belangrijk in onze hersenen, onder de loep werd genomen. Het doel was om de rol te identificeren die het speelde in belangrijke delen van ons leven, zoals sociale relaties.
Nu weten we dat deze chemische stof de motor is die aan wordt gezet en veel van ons sociale gedrag vormgeeft. Dingen als empathie, vertrouwen, vriendschap, vrijgevigheid of altruïsme.
Ook heeft het een belangrijke functie in ons beloningscentrum dat geprikkeld wordt door dopamine. Het is oxytocine dat bijvoorbeeld plezier genereert tijdens orgasmen.
Als we verliefd zijn en we die intense, gekke, bijna obsessieve passie voelen, verlaagt oxytocine eigenlijk onze remmingen. Wetenschappers zeggen dat dit hormoon een effect heeft op onze neurale circuits op een manier die vergelijkbaar is met die van alcohol.
Het moedigt ons aan om risico’s te nemen, op onszelf te vertrouwen en mogelijke gevaren of implicaties van de relatie te negeren. Zelfs als het schadelijk is. Zelfs als het giftig is.
Sommigen kunnen dit de ‘duistere’ kant van oxytocine noemen. Maar het maakt het wel interessanter. Oxytocine reguleert generositeit, zorgzaamheid, vertrouwen en mededogen. Als dit zo is, is het niet moeilijk te zien waarom mensen het het ‘menselijk hormoon’ noemen.
Mannen met autisme
Het extern toedienen van het zogenaamde ‘knuffelhormoon’, oxytocine, kan volwassen mannen met autisme stimuleren om nauwere emotionele banden aan te gaan met anderen. De toediening van de stof heeft ook op lange termijn een positief effect. Dat blijkt uit een studie door de Onderzoeksgroep Neurorevalidatie van de KU Leuven.
Van oxytocine was in wetenschappelijke kringen al langer bekend dat het de hechting tussen mensen bevordert. De Leuvense onderzoekers onder leiding van professor Kaat Alaerts gingen eerst bij veertig volwassenen met autisme na in hoeverre de proefpersonen deze stof zelf aanmaakten. Hieruit bleek een omgekeerd verband te bestaan tussen de hoeveelheid oxytocine in het speeksel en de zelf gerapporteerde hechtingsproblemen: hoe minder oxytocine, hoe meer hechtingsproblemen.
In een eerste stap keken ze naar de hoeveelheid oxytocine die de proefpersonen zelf aanmaakten. De testpersonen vulden ook enkele vragenlijsten in. Uit een analyse van de informatie bleek een omgekeerd verband te bestaan tussen de hoeveelheid oxytocine in het speeksel en zelf gerapporteerde hechtingsproblemen. Met andere woorden, hoe minder oxytocine de mannen zelf aanmaakten, hoe groter de hechtingsproblemen.
In een tweede stap zochten de wetenschappers naar eventuele langetermijneffecten van de extern toegediende oxytocine. Deze test toonde opmerkelijke resultaten.
De proefpersonen werden opgedeeld in een test- en een controlegroep, waarbij enkel de eerste groep vier weken lang een neusspray met oxytocine gebruikte. De andere groep gebruikte een placebo maar wisten niet dat ze een niet werkzame stof innamen. Allen dienden gespreid over een jaar vier keer een vragenlijst in te vullen.
Daarmee onderzochten ze de invloed van extern toegediende oxytocine op de symptomen van autisme. Wat betreft sociale interactie bleek er geen verschil te zijn tussen de testgroep en de controlegroep. Op het vlak van repetitief gedrag – zoals bijvoorbeeld nood hebben aan routines – en hechting bleken de resultaten wel significant. De mensen uit de testgroep rapporteerden veel minder repetitief gedrag en gaven ook aan minder problemen te hebben om nauwe relaties aan te gaan met anderen.
De proefpersonen die gedurende vier weken een neusspray met oxytocine gebruikten, ervoeren tot een jaar later positieve effecten hiervan.
Uit deze studie blijkt voor het eerst wat de langetermijneffecten zijn van het herhaaldelijk toedienen van oxytocine bij mensen met autisme. Proefpersonen die vier weken lang elke dag oxytocine innamen, ondervonden daarvan positieve effecten tot zelfs één jaar na datum. Volgens Alaerts waren dit opvallende resultaten.
De studie ging enkel over mannen, omdat de situatie complexer is bij vrouwen. Zo kan de hormonale cyclus van vrouwen invloed hebben op de testresultaten en wordt oxytocine momenteel al gebruikt om de bevalling of borstvoeding op gang te brengen.
Daarnaast wordt oxytocine op dit moment al gebruikt als middel om de bevalling of borstvoeding op gang te brengen bij zwangere of pas bevallen vrouwen. Er zijn dus meer factoren waarmee rekening gehouden moet worden bij vrouwelijke testpersonen.
Bronnen
https://academic.oup.com/scan/article/11/10/1579/2413952
https://molecularautism.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13229-020-0313-1
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2451902219300229?via%3Dihub
https://www.durex.nl/verkennen-sex/artikelen/liefde-is-een-drug-feiten-over-oxytocine/
https://verkenjegeest.com/oxytocine-hormoon-liefde-en-geluk/