Wellicht heb je het jezelf bij het bekijken van oude schilderijen wel eens afgevraagd waarom de vrouwen maar één blote borst tonen en geen twee.
Er zijn verschillende verklaringen. Een van de meest voorkomende verklaringen is dat naaktheid taboe was in de oudheid, zeker toen het Victoriaanse preutse denken begon te komen. Maar men wilde ook het moederschap benadrukken en hoe toon je het meest oprechte en diepgaande moederschap dan een vrouw te tonen die haar kind de borst geeft. En je kunt uiteraard geen zogende moeder afbeelden zonder ook op zijn minst één blote borst te tonen.
Als men bijgevolg één blote borst zichtbaar maakte, was dat om niet zozeer het erotische aspect van de borsten te vereren maar het feit dat de borst bron van voedsel, bron van leven, bron van moederlijke liefde bevat. Iedere mens heeft ook in zijn beginnend leven borstvoeding gehad en door de naakte borst te tonen wilde men respect tonen aan de vrouw die het kind voedsel en leven geeft.
Maar naaktheid had ook andere betekenissen.
Naaktheid is het niet dragen van kleding. Kleren dragen is een typisch menselijk gedrag dat voort is gekomen uit de noodzaak om het lichaam te beschermen tegen de weersomstandigheden na de afname van de lichaamsbeharing en nadat de mens in koudere streken is gaan leven. De hoeveelheid lichaamsbedekking, en welke delen al dan niet bedekt worden, is niet alleen een kwestie van warmte en bescherming, maar hangt ook af van sociale factoren. In sommige culturen en omstandigheden is gekleed gaan de norm, terwijl men in andere situaties verwacht wordt naakt te zijn. Naaktheid hangt in alle culturen samen met verwachtingen rond bescheidenheid, gepastheid en andere sociale normen. Vaak zijn er ook wettelijke aspecten van naaktheid.
De meeste lichaamsdelen kunnen zonder bezwaar openlijk getoond worden. Sommige delen echter niet. In de westerse cultuur geldt momenteel volgens de algemene opvatting de volgende volgorde van verboden tot toelaatbaar,
Anus en vulva (van onderen, tussen de benen), penis in erectie
Penis (in rust) en vulva (van voren)
Schaamhaar
Tepels van volwassen vrouwen en de onderste helft van de borsten
Billen
Ondergoed
Image by commons.wikimedia.org
Ook bij iemand die helemaal naakt is, zijn anus en vulva gewoonlijk niet zichtbaar.
Vrouwen die badkleding dragen scheren vaak het uitstekende schaamhaar weg. Dit heet bikinilijn.
In Europa hebben veel moeders er geen bezwaar tegen hun baby in het openbaar te voeden. Meestal kiezen ze er een rustige plaats voor.
Hoewel iemand in ondergoed eigenlijk niet naakt is, zijn er meestal paskamers in kledingwinkels.
In speelfilms en dergelijke zal men veelal het vertonen van de hierboven genoemde lichaamsdelen vermijden. Ook kan men een zekere gradatie kiezen: dan worden bijvoorbeeld billen wel getoond maar tepels van een vrouw niet. In veel films wordt het bloot niet helemaal vermeden, maar wel beperkt tot een paar korte momenten. Vaak worden juist die korte momenten in een filmtrailer opgenomen, zelfs als ze in de film geen rol van betekenis spelen.
De toelaatbaarheid van naaktheid is afhankelijk van locatie en situatie. Op veel stranden worden tepels van vrouwen tegenwoordig geaccepteerd maar in het stadscentrum niet. Ook is het toelaatbaar dat iemand zich op een textielstrand snel verkleedt. In steden wordt daarentegen van mensen toch verwacht dat ze, ook als het warm is, ten minste boven- en onderkleding dragen. In sommige landen worden in kerken en gebedshuizen blote armen en benen (men name bij vrouwen) niet geaccepteerd. Ook in formele omgevingen zoals de zakenwereld wordt meestal volledige lichaamsbedekking verwacht, en zijn doorkijkblouses en korte rokjes meestal niet toegestaan.
De toelaatbaarheid is ook leeftijdsafhankelijk. Het is vrij normaal dat kleine kinderen in het openbaar verkleed of verschoond worden. Blote kinderen zijn op het strand of in het zwembad niet uitzonderlijk. Meisjes mogen voor de puberteit zonder bezwaar een blote borst hebben. Merkwaardig is dat de trend op televisie en bij fotografie de laatste jaren eerder andersom lijkt te zijn: hier worden juist blote kinderen meer vermeden.
Het zich naakt vertonen in het openbaar is over het algemeen in de westerse samenleving een taboe, maar wel aan verandering onderhevig. De schaamte voor naaktheid is door het westen in de afgelopen eeuwen met overgave als missie en roeping bij andere culturen overgebracht. In de bijbel wordt naakt in verband gebracht met iets dat zondig is. De zondeval van Adam en Eva wordt beschreven met: “ze wisten na deze eerste zonde van goed en kwaad en ontdekten (zo) dat ze naakt, dus ongekleed, waren”.
Mocht in het begin van de twintigste eeuw zelfs nauwelijks met een badpak gebaad worden, vanaf het laatste kwart van de twintigste eeuw is het voor vrouwen in sommige delen van de wereld, waaronder West-Europa, geheel geaccepteerd om topless op het strand te liggen. Naaktheid wordt door de een geassocieerd met lichamelijke (vaak vrouwelijke) schoonheid en door de ander in verband gebracht met seksuele gevoelens. Voor velen is het zien of tonen van de mannelijke geslachtsorganen daarom nog een groot taboe, omdat deze vooral met seksualiteit in verband worden gebracht.
Image by commons.wikimedia.org
Het commercieel naakt is in de westerse maatschappij daarentegen algemeen aanvaard. In de vele reclame-uitingen op televisie of abri’s maken de adverteerders van het geldende taboe gebruik om met steeds meer naakt de aandacht voor hun product te trekken. Men gaat zelfs zover dat op kruispunten, die voor de veiligheid in eerste instantie overzichtelijk zijn ingericht, dominante reclamezuilen worden neergezet met bewegend naakt die de aandacht van de bestuurder voor het verkeer afleiden.
Image by commons.wikimedia.org
In (jonge) gezinnen is gezamenlijke naaktheid, bijvoorbeeld in de badkamer, meestal geen probleem. Als kinderen in de puberteit komen, kan dit veranderen. Veel pubers willen dan niet meer dat hun ouders hen naakt zien. Veel ouders vinden het echter geen probleem als hun kind hen naakt blijft zien.
Naaktheid in een openbare sauna wordt volledig geaccepteerd en gezien als een vorm van “functioneel naakt”. Naakt douchen op scholen na de gymnastieklessen is eveneens gebruikelijk, maar meisjes en jongens douchen doorgaans wel apart. Bij zwembaden e.d. zijn soms gemeenschappelijke doucheruimten; ook als deze voor mannen en vrouwen gescheiden zijn is het soms niet toegestaan naakt te douchen.
Het zich naakt vertonen in het openbaar wordt soms als een uitdaging gezien. Bij streaking rent men daarbij voor anderen onverwacht naakt door de publieke ruimte. Soms wil men mensen choqueren of doet men het uit opwinding, bijvoorbeeld door exhibitionisme. In ballet wordt soms ook naakt opgetreden als bijzondere vorm van expressie. Omdat dit een kunstvorm is, wordt het geheel geaccepteerd.
In de 20e eeuw is het georganiseerd naturisme opgekomen, waar niet alleen het naakt zijn belangrijk is maar ook het wederzijds respect. Vaak wordt deze groep ten onrechte nudisten genoemd. Bij nudisten gaat het om het naakt zijn in het algemeen.
Historisch overzicht
Over het algemeen is men het erover eens dat de eerste mens van nature naakt leefde. Antropologen hebben het beeld dat mensen in eerste instantie dierenhuid of plantaardig materiaal gingen gebruiken om zichzelf tegen het klimaat te beschermen, vooral vanaf het moment dat de eerste mensen migreerden naar andere klimaatgebieden. Vanuit bijbels standpunt ziet men dat de eerste mensen, Adam en Eva, na het eten van de vrucht zich gingen schamen, waarna zij zich bedekten met vijgenbladeren. Naaktheid zelf was dus geen zonde en wordt in de Bijbel ook niet verboden (hoewel er wel kledingvoorschriften zijn, in het bijzonder voor priesters), maar inmiddels wordt het door gelovige mensen wel zo bekeken, en ontstond het westerse taboe op naaktheid.
Deze vijgenbladen werden vaak in de kunst gebruikt om de geslachtsdelen af te dekken. De Oude Grieken deden daar niet aan, een “Grieks” beeld met vijgenblad dateert altijd uit latere tijd.
In andere culturen is de houding tegen naaktheid verschillend.
In veel gemeenschappen in warme klimaten was naaktheid, of bijna naaktheid, de standaardpraktijk zowel voor mannen als voor vrouwen, tot de komst van de Westerse cultuur. In bepaalde Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse culturen waren de mannen geheel naakt, met uitzondering van een touw rond hun middel. Met dit touw vond men zich adequaat gekleed om te jagen of om aan groepsbijeenkomsten deel te nemen. Zonder het touw vonden zij zich naakt. Bij een aantal stammen op Nieuw-Guinea dragen de mannen alleen een peniskoker. Hoewel deze koker het zicht op de penis zelf verbergt, ziet hij er van grotere afstand uit als een grote fallus in erectie. Een man zonder koker, werd echter bezien als schaamtevol naakt. Ook onder de Chumash-indianen in Zuid-Californië waren de mannen gewoonlijk naakt, en de vrouwen meestal topless. Ook de oorspronkelijke Amerikanen aan de Braziliaanse kust en in het Amazonegebied liepen over het algemeen naakt, of bijna naakt. Bij veel stammen was de enige kleding die de mannen droegen een middel om de voorhuid van de penis dicht te klemmen. Andere indianenstammen vermeden echter naaktheid. Zo zorgden de Quechua – en Aymara-volkeren ervoor merendeels bedekt te blijven.
In de vroege Griekse oudheid was naaktheid min of meer geaccepteerd, bijvoorbeeld op Kreta en in Sparta. In het Helleense Griekenland en Rome werd publieke naaktheid geaccepteerd in publieke baden en bij sportwedstrijden. Het Griekse woord gymnasium (van gymnos – naakt) betekent een plek waar je naakt kan zijn. Bij vele sportevenementen werden vrouwelijke toeschouwers echter niet toegelaten, met uitzondering van Sparta. Het was bovendien een vernederende straf om iemand uit te kleden en zweepslagen te geven op een openbaar plein.
Tot 350 v.C. waren alle Griekse vrouwenbeelden gekleed geweest. De beeldhouwer
Bron http://www.adhereijgers.nl/GriekseBeeldhouwkunst/320Vrouwelijknaakt.htm
Praxitiles doorbrak deze trend door het eerste levensgrote vrouwelijk naakt te creëren. Dat Griekse vrouwen – of moet je zeggen: mannen? – zo lang op een portrettering van een naakte vrouw hadden moeten wachten, is niet verbazingwekkend. De gemiddelde Griekse vrouw leidde een zeer kuis en teruggetrokken leven in huis, terwijl het voor mannen heel gewoon was om onder elkaar naakt te zijn, bijvoorbeeld tijdens het sporten. Het was dan ook geen gewone vrouw die Praxitiles uitbeeldde, maar Afrodite, de godin van de liefde
In de 6e eeuw deed de preutsheid meer opgang. Benedictus van Nursia schreef voor dat monniken geheel gekleed moesten slapen. Tot aan het begin van de 8e eeuw werden christenen in West-Europa naakt gedoopt, als Adam en Eva vóór de zondeval. In de Karolingische tijd verdween deze gewoonte en kreeg naaktheid een seksuele bijbetekenis die ze voorheen niet had.
Europese mannen droegen lange tunieken tot aan de 15e eeuw. Vanaf dat moment verscheen kleding die de genitaliën weliswaar bedekte, maar tegelijk de aandacht erop vestigde, zoals strakke broeken met braguette. Ook de hiervoor genoemde peniskoker is tegelijk bedekkend en accentuerend.
In het Victoriaanse tijdperk werd openbare naaktheid geheel niet meer getolereerd. Zelfs objecten die vaag menselijk waren moesten worden bedekt. Zo vond men het niet netjes als tafelpoten onbedekt bleven. Meubels kregen een soort rokjes aan om de poten te bedekken. Op de stranden kwam een scheiding tussen mannen en vrouwen. In de 19e eeuw was naaktheid in de Franse salonkringen acceptabel, zolang het om een “klassieke” setting ging. In het begin van de 20e eeuw was het op sommige stranden indecent als de mannelijke tepels zichtbaar waren. De wollen badpakken, zeker als ze nat waren, verborgen echter de mannelijke vormen geheel niet.
Vanaf het midden van de twintigste eeuw werd naaktheid langzamerhand meer geaccepteerd, in eerste instantie thuis, later steeds meer in het openbaar. In een rooms-katholiek internaat moesten de meisjes echter nog vaak baden met een badkleed aan, en mochten zij niet naar hun eigen lichaam kijken.
Bron : http://griekse-kunst.blogspot.be/p/griekse-beeldhouwkunst.html
In de schilderkunst is naaktheid vanouds gebruikt om voor mannen aantrekkelijke vrouwen weer te geven. Als het onderwerp mythologisch of religieus van aard was, dan was dit algemeen geaccepteerd. Toch worden vrouwen meestal zonder schaamhaar en zonder vulva afgebeeld. Bovendien staan de personen net even achter een struikje of dragen ze een doek rond het lichaam zodat de geslachtsdelen niet in beeld komen
Deze website bevat info die mogelijks niet geschikt is voor kinderen. U bevestigt minstens 16 jaar te zijn. Deze website gebruikt cookies. U gaat daarmee akkoord.
