Helft Vlamingen wil weten waar partner is : jaloezietest
SEKS- EN RELATIEONDERZOEK
Vlamingen lijken jaloers ingesteld te zijn, volgens een grote jaloezietest van VIVA-SVV, zij-kant en Beweging tegen Geweld waaraan 80.000 mensen deelgenomen hebben.
Die jaloezie heeft vaak ongezonde trekjes. Zo is 56% van de deelnemers graag op de hoogte waar man- of vrouwlief vertoeft en heeft 32% niet graag dat de partner met andere mannen of vrouwen contact heeft.
Jaloezie komt vaak voor bij jonge koppels. Dat bleek ook al uit eerder onderzoek van de vrouwenorganisatie zij-kant die meer dan 5.000 respondenten in 2015 invulden. 35% van de ondervraagden zei toen dat hun partner soms hun sms’jes, e-mails en Facebookberichten leest en er nieuwsgierige vragen over stelt. 8% ging nooit iets drinken met iemand anders omdat de partner dit niet oké vindt. 38% van de jongeren ziet jaloezie dan weer als een bewijs van liefde.
Hoog tijd voor een campagne rond jaloezie, zo vonden vrouwenorganisaties zij-kant, VIVA-SVV en de Beweging tegen Geweld. Uit onderzoek blijkt namelijk dat jaloezie een belangrijke oorzaak is van partnergeweld.
Jaloers gedrag is niet onschuldig. Uit ander onderzoek van de Universiteit Antwerpen bleek dat bijna de helft van de jongeren extreem jaloerse gedragingen stelt, zoals online profielen controleren of systematisch berichten sturen om te controleren waar de partner uithangt. Je zou het als een vorm van virtueel partnergeweld kunnen beschouwen en het is niet bevorderlijk voor een goede relatie.
Toch herkennen adolescenten dit jaloerse gedrag niet als een vorm van geweld. Een onderzoek van de Franse Gemeenschap wijst uit dat 38% van de jongeren jaloezie ziet als een bewijs van liefde. Vooral de jongens en meisjes die slachtoffer of dader zijn van geweld, beamen die stelling. Jaloezie kan een relatie zwaar onder druk zetten, zeker wanneer ze leidt tot controlegedrag en voortdurend wantrouwen.
Af en toe wat jaloezie in een relatie is normaal, dat betekent dat je om je partner geeft. Maar het mag niet manipulatief worden. Uit het onderzoek bij 80.726 Vlamingen bleek dat jaloezie vooral een probleem vormt bij jongeren onder 35 jaar.
Naarmate men meer levenservaring opbouwt, wordt men dus minder jaloers. Vrouwen zijn ook jaloerser dan mannen. Jaloezie kan in extreme situaties uitmonden in partnergeweld. 16% van vrouwen en 10% van de mannen gaf aan dat ze daar slachtoffer van waren. Mannen zullen wellicht meer slachtoffer zijn, besluiten de onderzoekers, maar er is een groot taboe om daar voor uit te komen.
Een beetje jaloezie is toch “gezond”?, zo denken velen, maar vaak is het dat niet.
Jaloezie is ongetwijfeld één van de grote passies van de menselijke ziel. Psychologen definiëren jaloezie als volgt: ‘een als onplezierig ervaren situatie waarin de één ( = jaloerse) zich bedreigd voelt met het verlies van een affectief geladen relatie met de ander ( = partner) aan een derde (rivaal)’.
Bertrand Russell zei dat jaloezie een van de machtigste oorzaken van verdriet is. Het is een universeel en ongelukkig aspect van de mensheid, want niet alleen is de jaloerse persoon ongelukkig door deze emotie, hij of zij wenst ook een ander ongeluk toe. Dezelfde auteurs bespreken uitvoerig het verschil tussen jaloezie en afgunst. Een afgunstige begeert iets wat hij niet bezit, bijv. de nieuwe wagen van de buurman, terwijl de jaloerse vreest iets te verliezen wat hij al bezit. De meest typische vorm van jaloersheid is die waar een duurzame relatie tussen twee geliefden bedreigd wordt door een nieuwe relatie die een van de partners aangaat met een derde (‘la jalousie amoureuse’).
In de hoger geciteerde definitie wordt gesuggereerd, dat de vrees de geliefde te verliezen de kern uitmaakt van jaloezie. Toch blijkt uit sociaal-psychologisch onderzoek dat dit in vele gevallen niet klopt. Het gaat eerder om een bedreiging van de exclusiviteit van de relatie.
Jaloezie binnen een relatie is een mechanisme van gedrag en gevoel dat zich ontwikkeld heeft om ontrouw van partners te voorkomen. Deze ontrouw kan zowel lichamelijk als emotioneel zijn. Jaloezie wordt uitgelokt wanneer bepaalde grenzen die een koppel getrokken heeft rond hun relatie, overschreden worden.
Waar nu precies de grenzen getrokken worden en wanneer dus jaloezie zal uitgelokt worden, hangt van allerlei factoren af, niet in het minst de heersende culturele normen. In onze Westerse cultuur is jaloersheid nauw verbonden met seksueel gedrag. Zo hebben vele mannen of vrouwen weinig bezwaar tegen lange en intieme gesprekken van hun partner met een goede vriend of vriendin, maar worden jaloers wanneer er geflirt of gevrijd wordt.
Vrouwen hebben iets meer last van jaloezie en waar dit bij mannen vooral slaat op lichamelijke ontrouw, kan dit bij vrouwen ook voorkomen als ze hun man iets intiems zien bespreken met een andere vrouw.
Het hangt ook samen met onze Westerse opvattingen over liefde en huwelijk, waarin de seksuele exclusiviteit centraal staat. De laatste decennia tracht men die grens rond het seksuele wat losser te maken, door experimenten als partnerruil, open huwelijk of communes. Toch vindt men bij aanhangers van alternatieve huwelijksmodellen in niet minder dan 80% van de onderzochte personen jaloerse reacties.
Waaruit bestaat jaloezie?
Bij de sms’jes of Facebookberichten van je partner controleren spreekt men van zogenaamde preventieve jaloezie. Je bent jaloers omdat je wil voorkomen dat je partner je gaat bedriegen, waardoor je dingen gaat controleren of extreem bezitterig wordt.
Pas als er een echte aanleiding is voor jaloezie – bijvoorbeeld je partner die veel met zijn of haar ex afspreekt of voortdurend de mond vol heeft over één bepaald persoon – kan je spreken van een milde vorm van ‘gezonde jaloezie’, die reactieve jaloezie wordt genoemd.
Die heeft iedereen in bepaalde mate en is niet overheersend.
Tot slot is er de angstige jaloezie, die vooral leidt tot piekeren en angst dat je partner je zal bedriegen of verlaten. Dit merk je vaak bij bindings- en verlatingsangstige personen.
Jaloezie en afgunst zijn niet hetzelfde. Jaloezie is de angst om je vriend(in) te verliezen aan een ander, dit gevoel ontstaat altijd binnen een liefdesrelatie. Afgunst draait om een vervelend gevoel omdat iemand anders iets leuks of moois heeft. Je vergelijkt jezelf met iemand anders en hebt het gevoel dat de ander het beter voor elkaar heeft dan jij. Dit kan je bij iedereen ervaren.
Jaloezie wordt onredelijk als je gevoelens niet in verhouding staan tot wat je vriend(in) doet. Je bent bijvoorbeeld vreselijk jaloers omdat iemand naar je vriend(in) glimlacht. Je zelfbeeld of ego wordt hier eigenlijk meer bedreigd dan je relatie.
Wanneer je geobsedeerd geraakt door de ontrouw van je vriend(in), voortdurend bang bent dat je vriend(in) vreemdgaat of daadwerkelijk overtuigd bent dat je vriend(in) je bedriegt zonder dat hiervoor een goede reden is, ben je ziekelijk jaloers. In dat geval zoek je best hulp.
Tips
Aanvaard dat je soms jaloers bent.
Veel mensen schamen zich omdat ze jaloers zijn. Ze proberen het te verdringen of te ontkennen. Dat leidt meestal niet tot een verbetering. De jaloerse gevoelens verminderen pas als je jaloezie onder ogen durft te zien.
Accepteer normale jaloezie.
Een zekere mate van jaloezie is onvermijdelijk in de meeste liefdesrelaties. Liefde en jaloezie gaan nu eenmaal meestal samen.
Maak goede afspraken over wat kan en niet kan in je relatie.
Wat voor de één not done is, is dat niet per sé voor de ander. Vind je het niet leuk dat je vriend(in) zijn/haar ex nog regelmatig ziet of met iemand anders danst op een feestje, zeg dat dan. Misschien heeft je vriend(in) helemaal niet door dat dit voor jou te ver gaat en heeft hij/zij helemaal geen bijbedoelingen. Duidelijke afspraken zijn heel belangrijk.
Onderdruk het gevoel.
Meestal is het gezond om je gevoelens te uiten, maar niet bij angstige jaloezie. Dat zou van jou en je relatie een wrak maken. Probeer je liever positief uit te drukken (zeg tegen jezelf “Ik wil me onbezorgd en zelfverzekerd voelen”, “Mijn vriend(in) ziet mij graag”) of zoek afleiding zodat je aan iets anders denkt.
Maak van een liefdesrelatie geen vechtrelatie.
Liefde kan je niet afdwingen. Begin dus niet met eisen (“Ik wil niet dat je alleen weggaat”), bevelen (“Kijk niet naar hem/haar”), dreigen (“Als je naar dat feestje gaat, verlaat ik je”) of vernederen (“Je bent te lelijk voor hem/haar”). Ook een kruisverhoor (“Waar was je, met wie, over wat hebben jullie gebabbeld?”) en emotionele chantage (“Als je me verlaat, doe ik mezelf iets aan”) werken averechts: je vriend(in) voelt zich onder druk gezet, waardoor je hem/haar enkel nog verder van je wegduwt.
Voorkom emotionele afhankelijkheid.
Beperk je sociale leven niet tot je liefdesrelatie. Daarmee maak je jezelf te afhankelijk van je vriend(in). Door sociale contacten ga je je zelfverzekerder voelen en zit je beter in je vel.
Opvoeding speelt een grote rol of iemand zijn latere leven jaloers zal zijn in een relatie. We leven in een prestatiegerichte samenleving en kinderen krijgen het idee aangepraat dat ze beter moeten doen en zijn dan de rest. Dan gaan ze dan later transformeren naar hun relatie. Ook een laag zelfbeeld kan leiden tot meer jaloerse gevoelens.
Als jaloersheid je leven gaat beheersen wordt het ongezond en is het ook niet meer aangenaam voor je partner.
Je kunt de test bekijken en invullen op
http://jaloezietest.horenzienenpraten.be/default.aspx
Bronnen
https://jaloezietest.horenzienenpraten.be/
HBvL 16 november 2016
http://www.horenzienenpraten.be/
http://www.zij-kant.be/jaloersepoes-sensibiliseert-over-jaloezie-bij-koppels/
https://www.seksuologischehulp.be/pathologische-jaloezie-de-relatie