‘Gelukkig-zijn’ is een belangrijk doel in het leven van veel mensen. De dagdagelijkse keuzes die we maken zijn vaak ingegeven door ‘wat ons gelukkig maakt’: lekker eten en drinken, genieten van vrije tijd, de keuze met wie we omgaan, onze job, een relatie aangaan of verbreken…
Heel wat middelen en oefeningen spelen in op dit zoeken naar geluk: reclame, drugs, mindfulness… Maar maakt dit streven naar geluk ook echt gelukkig?
Hechten we te veel belang aan geluk? Een tien jaar durende studie bij een miljoen vrouwen in het wetenschappelijk tijdschrift The Lancet biedt een heel andere kijk op de gevolgen van geluk.
Van het ‘always look on the bright side of life’-motto tot de bergen zelfhulpboeken in de rekken. Er gaat amper een dag voorbij dat we niet aangepord worden om de vrolijkste versie van onszelf te zijn. Als we een nieuw psychologieboek mogen geloven, brengt positief denken allesbehalve geluk en is het dringend tijd voor negativiteit.
Uit de nieuwe studie blijkt dat mensen met een slechte gezondheid meer geneigd zijn om ongelukkig te zijn, maar dat dit komt door de ziekte waar ze aan lijden. Het 10-jarig project kon geen enkel bewijs vinden dat stress of ongelukkig zijn op zichzelf enige impact heeft op de levensduur. Het wijdverspreide geloof dat stress slecht is voor de gezondheid, is te wijten aan studies die oorzaak en gevolg met elkaar verwarren, menen de onderzoekers.
‘Ziekte maakt je ongelukkig, maar ongelukkig zijn maakt je op zichzelf niet ziek’, zegt de hoofdauteur van de studie Bette Liu van de universiteit van New South Wales in Australië. Maar als stress je dingen doet doen, die een destructief effect hebben, kan dat wel problemen veroorzaken. Gedrag dat gelinkt wordt aan ongelukkig zijn, zoals roken, ongezond eten en een gebrek aan beweging, kunnen dus wel leiden tot een vroege dood.
Klagen
De vrouwen die het minst gelukkig waren in de studie, waren vrouwen die roken, niet genoeg aan sport deden en geen partner hadden. Ook vrouwen die al problemen hadden met hun gezondheid, gaven aan dat ze ongelukkig waren, gespannen en niet in controle.
De studie is belangrijk omdat mensen vaak zichzelf de schuld geven voor een ziekte en onterecht denken dat een positieve instelling hen had kunnen redden. ‘Ziek worden is niet jouw schuld, maar ziekte kan je wel ongelukkig maken’, aldus de onderzoekers.
Ander onderzoek
Als je collega’s beginnen te zeuren over de baas, is het erg moeilijk om niet je steentje bij te dragen. En dat is heel normaal. Waarom? Journalist Steven Parton legt het erg wetenschappelijk uit op zijn blog Curious Apes. Vertaald naar gewone mensentaal klinkt het ongeveer zo. In ons brein vinden heel wat biologische processen plaats. Synapsen (verbindingen tussen de hersencellen) zijn een van deze processen. Lege ruimten, ook de synaptische kloof genoemd, scheiden deze synapsen. Bij elke gedachte gaat er een chemische stof van de synaps naar de andere over de kloof. Zo wordt er een brug gevormd, zodat de informatie waarover je denkt getransporteerd kan worden.
Gelukindustrie
Romantiek, familieleven en werk brengen doorgaans evenveel stress als geluk met zich mee. Economische groei is geen garantie voor een gelukkigere maatschappij en meer geld op de rekening maakt mensen niet noodzakelijk vrolijker. Ook het overaanbod aan zelfhulpboeken hebben nog maar weinig verwezenlijkt. Volgens de ’18-maandenregel’ heeft een koper van zo’n boek in het laatste anderhalf jaar minstens nog een zelfhulpboek aangeschaft, dat overduidelijk niet geholpen heeft.
Tegengif
Na jaren van praten met psychologen, filosofen en boeddhisten kan Burkeman maar één conclusie trekken: de inspanningen om gelukkig te zijn maken ons miserabel. Onze strijd om negativiteit te elimineren zou er net voor zorgen dat we onzeker, zenuwachtig en ongelukkig zijn. Het perfecte tegengif? Een ‘negatief pad naar geluk’: om gelukkig(er) te zijn, zouden we bereid moeten zijn meer negatieve emoties te ervaren of er toch minder van weg te lopen. Burkeman verklaart in vier stappen hoe negativiteit gezond kan zijn:
1. “Positieve denkers bereiken minder”
Een geluksregel die vandaag geldt: als je je voorstelt dat alles goed komt, is de kans op slagen veel groter.
2. “Zorgen zijn gezond”
Lig jij wakker over je job of je relatie? De standaard raad is jezelf gerust te stellen en zekerheid te zoeken, maar volgens Burkeman is dat een mes dat aan twee kanten snijdt.
3. “Weg met grote doelen, go with the flow”
Geen positief denken zonder grote doelen, toch? Om de oncomfortabele onzekerheid over de toekomst te verzachten, proberen mensen deze te verzekeren door altijd een doel voor ogen te hebben.
4. “Hoog zelfbeeld brengt miserie”
Mensen met een laag zelfbeeld krijgen de standaard raad om het dringend op te krikken.
Burkeman noemt dit systeem een ‘absurde overgeneralisering’ want we gedragen ons allemaal goed én slecht. Al die nuances platwalsen met het gewicht van een zelfbeeld, kan alleen maar miserie brengen. Hij stelt dan ook dat het beter is om elke daad af te wegen en je ‘zelf’ ertussenuit te laten.
Zo leer je gelukkig te zijn
Hoe pak je het dan wel aan? Vloek maar even en denk maar dit is echt rot. Maar blijf niet te lang bij de pakken zitten en trek er een les uit.
Deze website bevat info die mogelijks niet geschikt is voor kinderen. U bevestigt minstens 16 jaar te zijn. Deze website gebruikt cookies. U gaat daarmee akkoord.
