Het menselijk reukorgaan is behoorlijk accuraat. We kunnen er zo’n 10.000 verschillende geuren mee onderscheiden. De eerste keer dat we een geur ruiken, heeft die nog geen persoonlijke lading. We vinden een geur misschien vies, lekker, muf, fris of vreemd, maar er kleven nog geen herinneringen of emoties aan. We ademen de moleculen in en die komen bij de deurreceptoren boven in de neus terecht.
Deze receptoren liggen op kleine trilhaartjes in de neus en hebben een directe verbinding met een bepaald gebied onderaan in de hersenen: de belbus olfactorius. De belbus heeft op zijn beurt weer connecties met andere hersengebieden, waaronder het limbische systeem. Dit is evolutionair gezien ons oerbrein en onder andere betrokken bij onze emoties, onze motivatie, genot, leren, ons emotionele geheugen en.. ons seksuele gedrag.
Ruiken is niet alleen belangrijk om lekker te eten, te ruiken wat vies is of om gevaar zoals gas te vermijden, nieuw onderzoek vindt het ook van vitaal belang voor een gezond seksleven.
Onderzoekers van de Smell & Taste Clinic van het James Paget University Hospital hebben vastgesteld dat problemen met ruiken ernstige gevolgen hebben voor het emotionele welzijn en de persoonlijke relaties van mensen, volgens de studie die in december werd gepubliceerd in het tijdschrift Clinical Otolaryngology.
De wetenschappers keken naar 71 personen in de leeftijd van 31 tot 80 jaar, die een verminderd reukvermogen hadden – zij het door infecties, letsel, neurologische aandoeningen, de bijwerking van medicatie of de ziekte van Alzheimer. Co-auteur van de studie en professor Carl Philpott van de University of East Anglia rapporteerde dat de meeste patiënten een verlies van smaakperceptie ervaren, wat in sommige gevallen ook hun eetlust beïnvloedde of ervoor zorgde dat ze niet-bestaande geuren waarnamen.
Een groot aantal deelnemers genoot niet langer van eten en sommigen hadden hun eetlust en gewicht verloren, aldus Philpott. Anderen aten meer voedsel met een lage voedingswaarde … en waren bijgevolg aangekomen.
Ook hadden problemen met het ruiken ertoe geleid dat sommige deelnemers hun interesse in koken verloren en zich schaamden om gerechten te serveren op bijeenkomsten van familie of vrienden, wat een negatieve invloed had op hun sociale leven. Het gebrek aan geur maakte het ook moeilijk om herinneringen te creëren die geuren koppelden – vreugdevuren, Kerstmis, parfums – en ervaringen.
Gevoelens werden ook beïnvloed.
Eerder onderzoek had aangetoond dat mensen die hun reukvermogen hebben verloren ook hoge percentages van depressie, angst, isolatie en relatieproblemen melden, aldus Philpott, eraan toevoegend dat veel deelnemers aan de studie ook een heel negatieve impact op hun relaties rapporteerden, waaronder een verlies van seksuele intimiteit.
Geur heeft ook overlevingsvoordelen.
Een heel groot probleem was de perceptie van gevaren – het niet kunnen ruiken van voedsel dat bedorven is, of het niet kunnen ruiken van gas of rook. Dit had voor sommigen ernstige bijna-ongevallen tot gevolg gehad volgens Philpott, die geur ‘een levensreddend gevoel ‘noemde.
Om nog erger te maken, zegden veel deelnemers dat de medische gemeenschap de omvang van hun problemen niet begrijpt. De deelnemers beschreven veel negatieve en nutteloze interacties met professionals in de gezondheidszorg, volgens Philpott.
Een mogelijk ander probleem is dat men de natuurlijke feromenen die mensen uitscheiden niet meer ruikt wat maakt dat aantrekkelijkheid van een persoon vermindert.
Feromenen zijn stofjes die belangrijk zijn binnen relatievorming. Een man scheidt via zijn lichaam een stofje af dat een vrouw in zijn omgeving onbewust registreert. Dit stofje, bekend onder de naam feromonen, bepaalt volgens sommige onderzoeken mede of een vrouw een man aantrekkelijk vindt.
Feromonen zijn stoffen met een structuur die lijkt op een hormoonstructuur. Het woord ‘feromoon’ is afgeleid uit het Grieks en betekent ‘gedragen’ of ‘stimuleren’. Feromonen brengen net als hormonen boodschappen over binnen het lichaam. Maar ze functioneren ook als boodschapper tussen twee individuen van dezelfde soort. Bij zoogdieren, dus ook de mens, kunnen feromonen de seksuele communicatie beïnvloeden. Via ons lichaam dragen we feromonen over, die biochemische boodschappen bevatten en invloed kunnen hebben op de hormoonhuishouding van het andere geslacht.
Mensen maken feromonen aan in klieren en in de hypofyse, een klier aan de onderzijde van onze hersenen. De hypofyse wordt ook wel de ‘concertmeester van de hormoonhuishouding’ genoemd. De hypothalamus, vlakbij de hypofyse, speelt ook een belangrijke rol bij de aanmaak van feromonen. De hypothalamus regelt namelijk humeur, stress, emoties, gewicht, slaap-, dag- en nachtritme van de mens en stuurt veel organen aan. De feromonen die vrouwen aanmaken zijn minder geconcentreerd en minder krachtig.
Niet iedereen is echter overtuigd van de werking van feromonen. Verschillende onderzoekers beweren dat feromonen ook bij mensen voorkomen. Vier steroïden zijn inderdaad specifiek geïdentificeerd als menselijke feromonen: androstenon, androstenol, androstadienone en estratetraenol. Het bewijs blijft echter controversieel en het is onwaarschijnlijk dat feromonen aanzienlijk bijdragen aan het seksuele gedrag van hogere primaten uit de Oude Wereld (apen, apen en mensen). Zo formuleert Tristram Wyatt een zeer sceptische beoordeling van bewijs voor menselijke feromonen.
Deze website bevat info die mogelijks niet geschikt is voor kinderen. U bevestigt minstens 16 jaar te zijn. Deze website gebruikt cookies. U gaat daarmee akkoord.
