In 2015 vertelde Ramon Sonneveld (Radboudumc) tijdens de eerste wetenschapsdag, NNLive!, al over zijn onderzoek naar het gebruik van Viagra bij nierproblemen.
kalhh (CC0), Pixabay
Bij schade aan het nierfilter kunnen eiwitten in de urine terechtkomen, dat heet proteïnurie en komt voor bij patiënten met een nierziekte. Uit onderzoek is de afgelopen jaren gebleken dat het TRPC6 eiwit in het in het nierfilter betrokken is bij het schadeproces in de nier dat leidt tot eiwitverlies. Vitamine D en Viagra blijken dit schadelijke eiwit in het nierfilter te kunnen remmen. Behandeling van ratten met vitamine D of Viagra leidde tot minder TRPC6 in het nierfilter, minder nierschade en een verminderd eiwitverlies.
Nijmeegse onderzoekers ontrafelden een mechanisme voor het ontstaan van eiwitverlies bij nierschade én voor hoe dat voorkomen kan worden. Zo identificeerden ze ook een medicijn dat bij muizen in elk geval werkt: Viagra. Nu moet het nog bij mensen onderzocht worden. Dr. Tom Nijenhuis (Radboudumc Expertisecentrum voor Zeldzame Nierziekten) over de voordelen van zijn onderzoeksstrategie: ‘Omdat Viagra al een geregistreerd geneesmiddel is – voor verhoogde bloeddruk in de longslagader en erectiestoornissen – kan het bij bewezen werking ook heel snel beschikbaar komen voor de patiënt. Daarnaast hopen we op basis van het onderliggende werkingsmechanisme, dat we nu kennen, nog andere middelen te identificeren die we als medicijn tegen nierfilterschade kunnen ontwikkelen.’
De nieren kunnen op verschillende manieren beschadigd raken. Bij sommige zeldzame nierziekten zijn de nierfilters primair aangetast. Maar dit kan ook gebeuren als een andere aandoening die nierschade geeft, langer bestaat. Denk bijvoorbeeld aan diabetes. Bij schade aan de nierfilters kunnen de nieren eiwitten en andere nuttige stoffen in de urine gaan lekken. Uiteindelijk kan schade aan de nierfilters leiden tot volledig verlies van de nierfunctie.
Zoom je verder in op de nierfilters, dan zie je dat de kleine bloedvaatjes waar die filters uit bestaan, zijn bekleed met een laag cellen die eruit zien als voetjes: de podocyten. Deze vormen een fijne zeef. Raken ze beschadigd, dan worden de gaten in deze zeef te groot en ontstaat de hiervoor genoemde lekkage. Schade aan podocyten is op dit moment niet te herstellen of te voorkomen.
Viagra remt in elk geval bij proefdieren schade aan de nierfilters en voorkomt dat er eiwitverlies ontstaat, waarbij het dus niet lijkt uit te maken wat precies de oorzaak van de schade was. Een volgende stap is nu te onderzoeken, of het ook effect heeft bij mensen met schade aan de nierfilters. Nijenhuis: ‘onze resultaten tot nu toe zijn in elk geval erg bemoedigend. In vervolgonderzoek zullen we moeten onderzoeken of Viagra ook reeds bestaande nierschade kan repareren en, meest belangrijk, aantonen dat het ook een effectief middel is bij patiënten met zeldzame primaire nierfilterschade en schade bijvoorbeeld als gevolg van diabetes of hoge bloeddruk. Daarnaast hoop ik dat het blootleggen van schadeveroorzakende mechanismen, maar ook de wijze waarop de podocyten en het nierfilter beschermd worden tegen schade, uiteindelijk leidt tot de identificatie van meer middelen die we zouden kunnen inzetten bij de patiënt met chronische nier(filter)schade.’
Deze website bevat info die mogelijks niet geschikt is voor kinderen. U bevestigt minstens 16 jaar te zijn. Deze website gebruikt cookies. U gaat daarmee akkoord.
