Het Hollywood-stel Will Smith en Jada Pinkett Smith bekende dat “het huwelijk geen gevangenis voor hen kan zijn” en kiest voor een open relatie. Ze benadrukken dat ze tijdens hun huwelijk seksuele relaties hebben met andere mensen. Hoe werkt een open relatie en kan het goed zijn voor een relatie?
Will Smith en Jada Pinkett Smith vormen een van de meest populaire Amerikaanse huwelijken. Het Hollywood-paar is in 1997 getrouwd en heeft twee kinderen. In 2020 onthulden de media de informatie dat het duo mogelijk een ongewone relatie heeft toen de rapper August Alsina zei dat hij een relatie had met Jada met toestemming van Will.
Aanvankelijk sloeg het stel de geruchten over, maar na een tijdje gaven beiden toe dat ze een open relatie hebben. Will Smith gaf toe dat hoewel hun huwelijk monogaam was, ze besloten het open te stellen voor andere seksuele relaties. De superster volgt daarmee een tendens die in verschillende landen speelt : de grenzen van relaties worden hertekend. Maar de open relatie blijft wel een enorm taboe.
‘Jada heeft nooit in een conventioneel huwelijk geloofd’, legt Will Smith uit. Smith zelf droeg de monogamie lang hoog in het vaandel, maar recente amoureuze spanningen zorgden ervoor dat hij zijn standpunt bijstelde. “We hadden belangrijke, eindeloze discussies over wat een ideale relatie is, wat de perfecte manier is om als koppel met elkaar om te gaan. […] We gaven elkaar vertrouwen en vrijheid, in de overtuiging dat iedereen zijn eigen weg moet vinden. En het huwelijk kan voor ons geen gevangenis zijn. De vrijheden die we elkaar gunnen en de onvoorwaardelijke steun zijn voor mij de ultieme definitie van liefde. Ik beweer niet dat dit werkt voor alle koppels. Maar mezelf vrijheid en onvoorwaardelijke steun geven is voor mij de hoogste definitie van liefde. ”
Will en Jada zijn niet de enigen die de afgelopen jaren voor een niet-monogame relatie kozen. Relatietherapeuten merken dat vaker koppels kiezen voor de niet traditionele hokjes. Een deel is polyamoureus en gaat meerdere intieme relaties tegelijk aan, anderen omarmen dan weer de seksuele vrijheid en gaan enkel een amoureuze connectie aan binnen hun primaire relatie.
Een open relatie of vrije relatie is gewoonlijk een vaste relatie waarbij de partners elkaar toestaan om ook seks met anderen te hebben. Binnen een huwelijk wordt een open relatie ook wel een open huwelijk genoemd. Een open relatie valt onder de parapluterm non-monogamie. Non-monogame relaties bestaan in verschillende vormen, hoewel monogamie in de westerse samenlevingen wel de norm is.
In de meeste Hollywoodfilms zijn het vaak nog altijd twee witte, heteroseksuele mensen die verliefd worden, met elkaar trouwen, een gezin stichten en de rest van hun leven samen slijten. In de realiteit verliest dit soort relaties terrein. Echtscheidingscijfers pieken. En in plaats van één partner voor een heel leven, opteren sommige mensen voor meerdere partners – al dan niet voor even. Dat noemen we polyamorie. Let wel: polyamorie is niet te verwarren met polygamie. In geval één is het toegestaan om meerdere romantische partners tegelijk te hebben, in onderling overleg. In geval twee ben je er effectief mee getrouwd. Dat laatste is verboden in België, maar polyamorie is dat niet en weet stilaan ook het taboe van zich af te schudden.
Vooral jongeren hebben alsmaar minder moeite met open relaties. Dat stelt ook psychologe Nathalie Cardinaels, die met Ik hou van jou, jou en jou eveneens een boek over het onderwerp schreef. ‘Polyamorie komt de laatste jaren veel meer in de media. De
beeldvorming erover is minder zwart-wit. Dat zet mensen aan tot nadenken. Toch bestaan er nog veel vooroordelen. Dat polyamoureuze relaties louter om seks draaien, bijvoorbeeld. Of dat mensen polyamoureus zijn omdat ze last hebben van bindingsangst.
De weerstand tegen polyamorie is vaak een bijproduct van een dieperliggende angst, weet Cardinaels. ‘Polyamorie lijkt voor veel mensen een ver-van-hun-bedshow. Het idee is
bedreigend, zowel voor hun relatie als voor hun ideeën over relaties. De logische reactie is dus om dat idee af te wijzen, dat voelt veiliger. Dat is jammer, zeker als je weet dat een scheve schaats rijden, de zogenaamd niet-ethische monogamie, veel beter getolereerd wordt. Dat is onlogisch volgens Cardinaels.
Ongeveer 3 à 4 procent van de Nederlanders heeft een open relatie. Voor Vlamingen rekent men op 2 à 3 procent. (Els Elout (De Morgen 29/09/2021) Het juiste aantal is niet bekend omdat er weinig onderzoek gebeurd is naar consensuele non-monogamie (seks buiten de relatie met toestemming van de partners) en mensen het vaak ook niet makkelijk toegeven naar de buitenwereld.
In de relatiewereld denken we meteen aan partnernormen en dat monogamie het enige is wat echt werkt. Dit betekent dat elk paar ze in de regel zou moeten uitwerken, wat echter anders is. Als we strikt nadenken over seksueel gedrag, kan het echter op veel niveaus worden besproken. Sommige “open relaties” zullen gebaseerd zijn op wederzijdse seksuele relaties met een extra persoon of personen erbij (polyamorie), andere zullen gebaseerd zijn op de norm dat men toelaat beiden seks te hebben andere personen zonder dat de partners er bij zijn. Volgens Wim Slabbinck denken velen dat partners voor een niet monogame relatie kiezen omdat ze zich niet durven hechten. Het is een cliché dat Slabbinck graag doorprikt. Volgens hem is het een van de grote voordelen van een niet-monogame relatie net dat partners het gemakkelijk hebben om elkaars gebreken te omarmen. Wie vindt dat zijn geliefde een te laag libido heeft of te weinig communicatief is, kan dat gemis elders goed maken. (De Morgen 29/09/2021)
De uitbreiding van de relatie hoeft echter niet alleen op de seksuele relatie te berusten. Er zijn stellen die ook op emotionele basis een parallelle relatie ontwikkelen. Andere mensen zullen op hun beurt de partner vertellen dat de relatie puur seksueel moet zijn, en zelfs om mogelijke betrokkenheid uit te sluiten, zou het een eenmalige ontmoeting met een bepaalde persoon moeten zijn. Dus de sleutel is om het eens te worden over alle regels van dit systeem.
Vele mensen stellen zich vragen bij dit soort relaties en terecht. Het gaat tenslotte verder dan de standaard die we kennen. Hoe dan ook, als je denkt dat het zo gemakkelijk is, heb je het mis! Het vaststellen van de normen in dit soort relaties is een langdurig karwei waarbij veel vragen moeten worden gesteld om misverstanden te voorkomen. Cognitief gezien lijkt het simpel maar emotioneel is het een hele opgave om een open seksuele relatie te onderhouden. Volgens experts zijn dergelijke open relaties niet voor iedereen weggelegd. “Ik begeleid vaak mensen die met hoge verwachtingen aan een niet-monogame relatie beginnen, maar die er uiteindelijk gedesillusioneerd een punt achter zetten. Het is de jalouzie die de partners parten speelt op langere termijn. Het ideaalbeeld waarin de intimiteit van een primaire relatie en de seksuele vrijheid van een niet monogame verhouding verenigd zijn, raakt snel besmeurd wanneer duidelijk wordt dat communicatie en afspraken ook buiten de klassieke verhoudingen wenselijk zijn.” (Gerard Gielen De Morgen 29/09/2021)
In de negentiende eeuw hielden heel wat mannen, met medeweten van hun vrouw er een minnares op na en was dit bijna een statussymbool. Vreemd genoeg kunnen vrouwen makkelijker om met seksuele ontrouw als ze er op vertrouwen dat het louter seksueel was en er geen emotionele band ontstaat. Wanneer vrouwen er een andere seksuele relatie op na houden is dat veel moeilijker voor mannen om dit te accepteren. Heel wat conflicten ontstaan uiteindelijk als mannen, die er eerst zelf voor kozen om open relaties te beginnen, jaloers worden als hun partner seks heeft met andere mannen. Mannen gaan dan vergelijken en zeker als de partner dan vertelt dat de seks met de andere man beter was of ook goed, dan is het hek van de dam.
Een experiment van de universiteit van Michigan laat zien dat hoewel mensen vaak zeggen het prima te vinden als andere stellen niet kiezen voor het standaard relatierecept, ze wel degelijk een negatief beeld hebben van niet-monogame relaties. Voor het experiment lieten de onderzoekers de proefpersonen een verhaaltje lezen over Sara en Dan, die vijf jaar samen waren.
In de ene versie was te lezen dat ze monogaam waren en in de toekomst hoopten te gaan trouwen. In de andere versie stond dat het stel een jaar geleden had besloten dat het in orde was om ook andere seksuele partners te hebben en dat ze erg tevreden waren met die afspraak.
De onderzoekers ontdekten dat proefpersonen in het tweede scenario veel negatiever waren over Sara en Dan. Niet alleen dachten ze dat hun relatie kwalitatief slechter was – onder meer minder romantisch, intiem en respectvol – maar vreemd genoeg beoordeelden ze het stel ook negatiever op allerlei willekeurige eigenschappen.
Ze dachten bijvoorbeeld dat de twee minder trouw hun tanden flosten en minder vaak de hond uitlieten. Blijkbaar zijn onze meningen over niet-monogame relaties zó sterk, concluderen de onderzoekers, dat ze zich als een olievlek uitbreiden naar zaken die helemaal niets met relaties te maken hebben.
Het verschil met hoe de betrokkenen zelf hun relatie ervaren kan niet groter zijn. De term ‘verrijking’ valt opvallend vaak in de reacties op de oproep. ‘Het heeft onze eigen relatie versterkt,’ zegt een vrouw die ‘swingt’ samen met haar man. Een man die – net als zijn vrouw – meerdere liefdesrelaties heeft, schrijft: ‘Het heeft ons alleen maar dichter bij elkaar gebracht.’
Die positieve ervaringen stroken met wetenschappelijk onderzoek: stellen met niet-monogame relaties rapporteren dat ze tevreden en gelukkig zijn, en zeggen veel intimiteit, respect en vertrouwen in hun relatie te ervaren.
Als je partner echter graag seks of een emotionele relatie met iemand anders wil hebben en je wilt dat niet, maar je bent bang dat hij je zal bedriegen, begin dan niet te snel aan zulk een open relatie. Het zou een beetje zijn als het blussen van het vuur met benzine. Verraad is in de eerste plaats het overtreden van de partnerschapsnorm en kan verschillende redenen hebben. Voor iemand zal verraad een emotionele betrokkenheid bij een andere persoon zijn, en voor iemand zal het fysiek contact zijn. Sommigen nemen zelfs wraak op hun partners of manipuleren hen door middel van verraad.
Koppels in een monogame relatie maken vaak de fout om minder stil te staan bij dat soort vragen, stellen de experts. Verwachtingen zijn veel vaker impliciet. In een polygame of open relatie ben je verplicht om alles te expliciteren om jaloezie en andere vervelende gevoelens op afstand te houden. ‘Meerdere partners gelukkig houden is verdomd hard werken’, legt Hardy uit. ‘Open communiceren is van levensbelang. Je moet voortdurend aftoetsen bij de ander hoe hij of zij zich voelt in de relatie en erover waken dat alle grenzen gerespecteerd worden. Janet W. Hardy is auteur en ervaringsexpert in open relaties. Ze verdiept ze zich al meer dan twintig jaar in het thema polyamorie. Haar boek “De integere slet” groeide uit tot een cultklassieker en is in het Nederlands vertaald.
Open relaties zijn niet voor iedereen geschikt. Onderzoeken laten niet zien dat ze een gegarandeerd recept zijn voor meer geluk. Maar we moeten af van de gedachte dat een monogame relatie de enige zaligmakende keuze is, vinden de onderzoekers van de University of Michigan.
Deze website bevat info die mogelijks niet geschikt is voor kinderen. U bevestigt minstens 16 jaar te zijn. Deze website gebruikt cookies. U gaat daarmee akkoord.
