Waarom overspel in een goede relatie? Liefde in verhouding. Esther Perel

SEKS- EN RELATIEONDERZOEK

Waarom zijn mensen in een goede relatie toch relatieontrouw en hoe overleven koppels de ontrouw en komen ze sterker uit aan de andere kant? Esther Perel heeft deze vragen bestudeerd in haar werk als therapeute voor koppels in haar nieuwe boek ‘The State of Affairs’. Ze onderzoekt ontrouw vanuit alle gezichtspunten – de persoon die vals speelt, de persoon die werd bedrogen en de derde partij – in een poging te begrijpen hoe moderne relaties veerkrachtiger kunnen worden gemaakt.

Hoe komt het dat mensen in goede, gelukkige relaties uiteindelijk vals spelen?

Perel: Het heeft misschien niets te maken met hun relatie. Mensen komen binnen en vertellen me: “Ik hou van mijn partner, en ik heb een affaire.” Ik sprak onlangs met een vrouw die kanker heeft. Met wie komt ze in aanraking? De persoon die haar helpt bij het rehabiliteren. Ze zegt: “Ik merkte dat ik mezelf aangetrokken voelde tot deze persoon. Ik voelde me levend. Ik had een vitaliteit met hem omdat hij me hielp om weer beter te worden. ”

Niet alle zaken, hoe graag we het ook denken, zijn symptomen van huwelijksproblemen. En geen van beide zijn symptomen van verontruste mensen. Het zijn uitingen van mensen die iets zoeken.

Waarom kunnen mensen die vitaliteit niet vinden met hun partner die hen heel goed kent?

Perel: Omdat de partner elke dag bij u in het ziekenhuis is geweest; de partner is degene met wie je bang bent geweest; de partner is degene met wie je hebt nagedacht over de mogelijkheid dat je gaat sterven. De partner is er geweest om je op de meest ongelooflijke manier te helpen en je kunt niet direct al die ellende vergeten met je eigen partner. Affaires zijn daarentegen niet realistische situaties waarin je al je miserie kunt vergeten en spelen zich af op de zijlijn van je leven.

Is er een manier om dat gevoel in een relatie te gebruiken?

Perel: Een van de belangrijkste dingen in het paar is om dit uit te zoeken. Om erachter te komen: hoe gebeurde dit? Wat betekent het voor ons? Is er iets dat we anders hadden kunnen doen of dat ik anders had kunnen doen? Of is dit volledig gescheiden van ons? Dat is soms heel moeilijk voor mensen om zich voor te stellen. Wanneer je deze ervaringen hebt, gaat het er niet om dat je noodzakelijkerwijs bij een ander bent. Het gaat erom dat jij een ander bent. Er is geen grotere dan een andere versie van jezelf.

Vaak is een affaire een verwarrende ervaring. Het is ofwel: stop met je bestaande relatie of start opnieuw en vergeet de affaire. Wanneer je het opnieuw maakt, moet je je afvragen: wat gaan we hiermee doen? We zullen hier niet alleen lijden.  We kunnen ook sterker uit de affaire komen.

Hoe is het mogelijk dat een relatie sterker is na ontrouw?

Perel: Ga terug naar de metafoor van de ziekte. Niemand lijkt te betwijfelen dat wanneer je een levensbedreigende ziekte hebt, dit je perspectief kan veranderen. Het kan je helpen je prioriteiten te reorganiseren, te beseffen wat je niet wilt verliezen, waar je anders moet verschijnen. Dat betekent niet dat je mensen aanbeveelt om kanker te hebben.

Deze crisis zal soms de relatie doden die aan het uitdoven was en mensen zullen de affaire misbruiken om komaf te maken met de doodgebloeide relatie.  Of het schokt mensen en haalt hen weg uit een niveau van zelfgenoegzaamheid, luiheid, vervreemding, wangedrag zodat ze beseffen dat ze niet willen verliezen wat ze hebben opgebouwd.

Je merkt aan het begin van het boek dat onze cultuur meer seksueel open is geworden, maar tegelijkertijd minder tolerant is voor ontrouw. Denk je dat het tij zal veranderen? Of dat we toleranter kunnen worden voor ontrouw?

Perel: Het idee is niet om toleranter te worden over ontrouw. Het idee is om te vragen: waarom zijn we zo tolerant ten opzichte van meerdere echtscheidingen en zo onverzettelijk over de geringste overtreding? Is het echt beter om een bestaand huwelijksleven te breken door een situatie van ontrouw. Is het echt beter om vrouwen tot schande te maken of de mannen die even zijn afgedwaald? Dit zijn de vragen die ik stel.

Hoe ondersteunen we koppels om ze weerbaarder te maken?

Perel: We ondersteunen hen bij het doormaken van een crisis zonder hen te beschimpen, zonder hen de schuld te geven, zonder zo veroordelend te zijn dat er helemaal geen gesprek kan zijn. Door inzicht te krijgen in de dingen die onze relaties bedreigen – ontrouw, verraad, vertrouwensbreuken – leren we eigenlijk wat er aan de andere kant is en hoe we een aantal van deze gesprekken eerder hadden kunnen hebben.

Waarom praten zoveel mensen voor het eerst over seks na de crisis van een affaire? Seks  tussen hen, of het gebrek daaraan, de kwaliteit ervan, de pijn die ze ervaren, de eenzaamheid die ze hebben, alles draait om seksuele intimiteit en verbondenheid. Voor veel van hen heeft geen van deze gesprekken ooit plaatsgevonden.

Heeft je werk over ontrouw je tot conclusies geleid over hoe je dit kunt voorkomen?

Perel: We zouden meer aandacht moeten besteden aan onze relaties en toch besteden we meer tijd op het werk, meer tijd met onze kinderen en minder tijd aan elkaar – terwijl we tegelijkertijd meer verwachtingen van elkaar hebben dan elk ander echtelijk model in geschiedenis.

We hebben een model nodig dat de kinderen weer op hun plaats zet … niet aan het roer van het gezin. We hebben volwassenen nodig die hun tijd samen waarderen en die begrijpen dat seksueel contact onderhouden moet worden en tijd niet alleen voor  het welzijn van de kinderen, maar ook voor de relatie en ook niet alleen voor zichzelf.

De erotische energie is levend en wel; het heeft het gezin niet verlaten. Maar het is doorverwezen naar de kinderen. De kinderen krijgen de nieuwe kleren; de volwassenen lopen rond in joggingbroek die hun oorspronkelijke kleur hebben verloren. De kinderen doen allerlei activiteiten, doen nieuwe ervaringen zodat ze kunnen worden gekoppeld aan hun gevoel van levendigheid, hun ontdekkingen, hun verkenningen – en de volwassenen doen hetzelfde oude en dezelfde oude. Ze gaan voor twee data per jaar: hun jubilea en hun verjaardagen. Ze zijn ondervoed.

Hoe kan het leren over ontrouw de zoektocht van een persoon naar de juiste match informeren?

Perel: Ik denk dat mensen in ons landschap van seksueel nomadisme de hele tijd variaties van ontrouw ervaren. Mensen ervaren ontrouw in vriendschap, op het werk, bij het daten waarbij kandidaten vals spelen of hen zomaar laten zitten, kortom er zijn voortdurend vertrouwensbreuken in het datingslandschap en in tussenmenselijke relaties.

Is ghosting waarbij je iemand zomaar laat vallen bij bijvoorbeeld Tinder dan ook ontrouw?

Perel: Je had een druk virtueel contact  tot twee minuten geleden met tot  250 tekstberichtjes per dag. En dan bam! Dat was het. Gewist. Nergens meer te vinden. In welke realiteit woonde ik? Ik dacht dat we iets hadden. Ik dacht dat ik je weer zou zien. We hadden zo’n leuke date, of we hadden zo’n leuke paar weken. Kan ik mijn eigen waarneming vertrouwen? Dit is hetzelfde discours. Maar als je net een paar maanden een nieuwe relatie hebt, is de inzet veel lager.

Als je met singles praat, merk je dat mensen niet zoveel meer willen investeren. Ze blijven waar de inzet laag is, dus ze riskeren niet zo veel.

Blijf niet aldoor zoeken naar de enige ware echte. Er is een idee dat één persoon zich zal onderscheiden van de massa, temidden van de paradox van keuze, terwijl mensen tegelijkertijd ongekende vrijheid en verlammende onzekerheid hebben.

Relatietherapeute en bestsellerauteur Esther Perel keert met dit boek terug tot een provocatieve kijk op relaties door de lens van ontrouw.

Een affaire: het kan een deel van je relatie beroven, je geluk, je identiteit. Deze buitengewoon gewone menselijke ervaring wordt zo slecht begrepen volgens haar. Wat moeten we van dit aloude taboe maken – universeel verboden en toch universeel beoefend? Waarom bedriegen mensen, zelfs mensen in gelukkige huwelijken? Waarom doet een affaire zo veel pijn? Als we ontrouw zeggen, wat bedoelen we dan precies? Maken onze romantische verwachtingen van het huwelijk ons immuun voor verraad of is het juist ingebakken in huwelijksrelaties? Bestaat er zoiets als een affaire-proof huwelijk? Is het mogelijk om meer dan één persoon tegelijk lief te hebben? Kan een affaire ooit een huwelijk helpen? Perel weeft echte case stories met ingrijpende psychologische en culturele analyses in meeslepende boek.

De afgelopen tien jaar heeft Perel de wereld rondgereisd en gewerkt met honderden paren die met ontrouw hebben geworsteld. Verraad doet pijn, schrijft ze, maar het kan worden genezen. Een affaire kan zelfs de deur zijn naar een nieuw huwelijk – met dezelfde persoon. Met de juiste aanpak kunnen paren groeien en leren van deze tumultueuze ervaringen, samen of apart.

Affaires, zo stelt ze, hebben ons veel te leren over moderne relaties – wat we verwachten, wat we denken dat we willen en waar we recht op hebben. Ze bieden een uniek venster op onze persoonlijke en culturele attitudes over liefde, lust en toewijding. Door middel van het onderzoeken van ongeoorloofde liefde vanuit meerdere invalshoeken, nodigt Perel lezers uit voor een eerlijke, verlichte en vermakelijke verkenning van het moderne huwelijk in zijn vele variaties.

De State of Affairs/Liefde in verhouding is intelligent en biedt een gedurfd kader voor het begrijpen van de fijne kneepjes van liefde en verlangen. Zoals Perel opmerkt: ‘Liefde is rommelig; ontrouw ook. Maar het is ook een raam, als geen ander, tot de diepste geheimen van het menselijk hart.

Affaires kunnen ons volgens Esther Perel veel leren over relaties: ze bieden een waardevol inzicht in onze denkbeelden over liefde, lust en verbondenheid. Met de juiste houding kunnen stellen, of ze nu samen blijven of uit elkaar gaan, zelfs groeien door deze tumultueuze ervaringen. In Liefde in verhouding geeft Perel een heldere en gedurfde nieuwe kijk op relaties, trouw en verlangen.

Bronnen

https://www.washingtonpost.com/news/soloish/wp/2017/10/17/why-do-people-in-good-relationships-cheat-esther-perel-answers-our-questions-on-infidelity/?tid=a_inl&utm_term=.5cd0adbe1f9f

https://www.harpercollins.com/9780062322586/the-state-of-affairs