Ocytocine is een hormoon dat bekend is voor het verhogen van de gehechtheid tussen de moeder en haar baby of tussen twee verliefde mensen. Ocytocine wordt afgescheiden tijdens de bevalling en tijdens het orgasme en wordt vaak het liefdes- of liefkozingshormoon genoemd. Dit laatste echter ten onrechte…
Een recente studie toont inderdaad aan dat ocytocine ook kan zorgen voor minder positieve gevoelens dan verliefdheid, onzelfzuchtigheid of gehechtheid.
Onderzoekers hebben bijvoorbeeld ontdekt dat het toedienen van ocytocine aan een persoon die met iemand anders een kansspel speelt, ervoor zorgt dat die persoon meer gevoelens van jaloezie vertoont en meer neiging heeft om zich te verheugen wanneer de tegenspeler pech heeft. Het effect van ocytocine op onze relaties met andere mensen is dus duidelijk… maar niet altijd even positief!
Dit onderzoek is belangrijk omdat ocytocine behoort tot de mogelijke denkpistes voor de ontwikkeling van psychiatrische geneesmiddelen. Als dit hormoon de negatieve gevoelens versterkt, is het uiteraard belangrijk dat hiermee in deze context rekening wordt gehouden.
Ocytocine is een hormoon dat bekend is voor het verhogen van de gehechtheid tussen de moeder en haar baby of tussen twee verliefde mensen. Ocytocine wordt afgescheiden tijdens de bevalling en tijdens het orgasme en wordt vaak het liefdes- , liefkozings- of knuffelhormoon genoemd. Dit laatste klopt voor een deel maar ook niet helemaal. Bij een gebrek aan oxytocine kan agressie optreden maar het hormoon zelf heeft ook een donkere kant.
Oxytocine hebben vrouwen van nature meer en wordt vooral geproduceerd bij baren en zogen. In normale omstandigheden is het een hormoon dat weker en zachter maakt en liefdesgevoelens, empathie, trouw en generositeit opwekt.
Wanneer dit hormoon blokkeert, bijvoorbeeld wanneer vrouwen onder stress staan, zijn vrouwen veel minder actief op gebied van vriendschappen. Apen houden op met vlooien als oxytocine geblokkeerd wordt. Tijdens de ovulatie produceerden vrouwen minder oxytocine, door de werking van progesteron dat tijdens de ovulatie veel sterker aanwezig is.
Misschien is het een verklaring waarom vrouwen gewelddadiger of agressiever handelen tijdens hun ovulatie. Oestrogeen versterkt oxytocine. Wanneer oestrogeen tijdens de overgang minder aanwezig is, zal ook het oxytocinegehalte dalen. Dit kan dan juist het agressieve gedrag en de prikkelbare dagen van vrouwen tijdens de overgangsperiode mogelijks verklaren. Heel wat mannen zeggen soms dat vrouwen meer prikkelbaar en agressief reageren tijdens hun menstruatie, maar wellicht is dit dan eerder te wijten aan de psychische en lichamelijke ongemakken die met het menstrueren gepaard gaan en minder met een expliciet hormonale invloed. Ook al blijft de menstruatieperiode overigens ook een belangrijke periode van verhoogde agressie bij vrouwen.
Oxytocine voorstellen als het liefdeshormoon is een karikaturale voorstelling beweren sommigen. Het liefdeshormoon heeft twee gezichten vertelt Jelena Radulovic van het Northwestern Medicine onderzoek van de Northwestern University Feinberg School of Medicine. (Teirlinck, 2013). Oxytocine kan slechte herinneringen en angst en bezorgdheid verhogen. Oxytocine is niet enkel het warme, gezellige hormoon dat gevoelens van liefde, sociale binding en welzijn bevordert. Oxytocine kan ook emotionele pijn veroorzaken en de onderzoeker wijst op een donkerder identiteit van het hormoon. Oxytocine lijkt de reden te zijn voor stressvolle situaties, gepest worden op school of gekweld worden door een baas en het leidt tot onrust en angst in de toekomst. Dat komt omdat het hormoon eigenlijk het sociaal geheugen versterkt in een specifiek deel van de hersenen zodat we minder snel vergeten wat voor onaangenaams we meegemaakt hebben. Oxytocine verhoogt ook de vatbaarheid voor het gevoel van angst tijdens stressvolle gebeurtenissen. Dit is belangrijk omdat men juist momenteel onderzoek doet naar oxy tocine als anti-angst geneesmiddelen en men het omgekeerde effect verwachtte.
Onderzoekers van de Universiteit van Haifa ontdekten dat oxytocine niet alleen het liefdeshormoon bij uitstek is maar tevens het hormoon is dat zich verkneukelen in andermans miserie uitlokt. Simone Shamay-Tsoory (www.newswise.com 11/11/2009) die het onderzoek verrichtte, beweert dat het hormoon een trigger is voor positieve sociale sentimenten wanneer de persoonlijke associatie positief uitvalt, doch negatieve sentimentele gevoelens vergroot, als de associatie negatief is. Proefpersonen die de synthetische vorm van het hormoon tijdens een experiment inhaleerden, toonden hogere niveaus van altruïstische gevoelens, zodat wordt aangenomen dat dit hormoon een voorname rol speelt in de vorming van relaties tussen mensen. Maar Dr. Shamay-Tsoory vond bij laboratoriummuizen die evenzeer het hormoon inhaleerden gevoelige stijgingen van agressief gedrag naar elkaar toe.
Daarom dat de onderzoekster in 2009 een nieuw experiment met mensen opzette. Ze onderzocht 56 deelnemers waarvan de helft het hormoon oxytocine inhaleerden en de anderen een placebo kregen. Daarna moesten ze een computerkansspel spelen met een andere deelnemer. Iedere deelnemer moest telkens één van de drie deuren kiezen en werd beloond met een som geld die achter elke deur verborgen zat. Soms verdiende een deelnemer minder geld dan de andere speler en soms verdiende hij of zij meer geld. Zo lokte men situaties van jaloezie en afgunst uit. De resultaten van de studie tonen aan dat de deelnemers die het hormoon oxytocine, het zogenaamde liefdeshormoon, inhaleerden, hogere niveaus van afgunst en jaloezie vertoonden wanneer de tegenstrever meer geld won en zich veel meer vergenoegden wanneer zijzelf meer geld verdienden. Een interessante vaststelling was dat deze negatieve gevoelens verdwenen zo gauw het spel afgelopen was. Dit toonde aan dat de negatieve gevoelens uitgelokt werden door het spel zelf en de toevoeging van oxytocine en niet van nature in de persoon aanwezig waren. Tot voor kort dacht men dat oxytocine een interessant geneesmiddel zou zijn in de strijd tegen gedragsproblemen en autisme, maar deze studie toonde aan dat het hormoon heel wat ongewenste effecten veroorzaakt. Het is dus niet aangewezen om bij vrouwen met zware stress, onder extreme spanning of met agressieve of negatieve gevoelens het zogenaamde ‘zich goed voelen hormoon’ toe te dienen.
Als een vrouw borstvoeding geeft, staat haar lichaam onder invloed van allerlei hormonen. Eén van de hormonen die een belangrijke rol speelt in het borstvoedingsproces is opnieuw oxytocine. Dit hormoon kent vele positieve werkingen. Toch kent het ook hier een schaduwzijde. In bepaalde gevallen heeft het door de wisselwerking met dopamine tot gevolg dat borstvoedende moeders een sterke dysforie waarnemen, een treurige stemming met intens heftige emoties. Moeders ervaren deze gevoelens ongeveer 30 -90 seconden voor de melk begint te stromen. Het effect zou vooral optreden in samengaan met dopamine. Dopamine (net als oxytocine zowel hormoon als neurotransmitter) speelt ook een grote rol bij het ervaren van genot, blijdschap en welzijn. Wanneer het niveau van dopamine te sterk of te snel daalt, voelt een mens zich ellendig en maken zich allerlei sombere emoties meester van de persoon in kwestie. Wanneer een borstvoedende moeder te maken krijgt met deze te sterke daling van dopamine, dan noemen we dit D-TSR, dysforische toeschietreflex. (Uijthof,L.2010).
Ook nog ander recent onderzoek doet ons de wenkbrauwen fronsen inzake oxytocine. Het zou wel eens een sterkere invloed op agressie bij vrouwen kan hebben dan men vermoedt. Knuffelhormoon kan je erg agressief maken. Het hormoon oxytocine kan vertrouwen tussen mensen oproepen, maar bij de verkeerde personen kan het ook leiden tot een verhoogde agressie schrijft She (15/06/2010). Onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam en de Universiteit Leiden ontdekten dat oxytocine agressie jegens een rivaliserende groep of persoon kan oproepen. Aangezien vrouwen over het algemeen meer oxytocine aanmaken, kan het verklaren waarom vrouwen ogenschijnlijk aanhankelijk en heel zorgend kunnen zijn, maar ook heel snel jaloers en etterig naar elkaar toe.
Christine Cadena schrijft in ‘Managing Teen Health’ dat bij vrouwelijke tieners het juist oxytocine is dat de oorzaak is van een overdreven agressieve natuur. Zij spreekt niet zozeer over de al dan niet aanwezigheid van oxytocine maar de balans met andere hormonen in het lichaam. In combinatie met vasopressin, een ander hormoon zou oxytocine bij jonge meisjes leiden tot boze uitingen van frustratie en emotionele uitbarstingen. Ze hecht in die mate belang aan dit hormoon dat ze ouders uitdrukkelijk de raad geeft de hormoonbalansen hieromtrent bij de pediater na te vragen.
Wanneer ze niet goed gemanaged worden, kan het onevenwicht in oxytocine bij meisjes leiden tot een levenslang uitbreken van agressie en boosheid. Omdat vrouwen geen grote hoeveelheid androgene hormonen produceren, wordt agressie normaal gezien bijna altijd in verband gebracht met testosteron bij mannen en is het eerder onverwacht bij vrouwen. Nochtans zal volgens de auteur wanneer oxytocine niet in een goede balans is, het op dezelfde manier agressie promoten bij vrouwen als testosteron bij mannen. Wanneer de oxytocine niveaus uit balans zijn, wordt de perceptie van een bedreiging uitvergroot en leidt het tot onrust bij vrouwen. Zonder bijsturen van deze oxytocine niveaus gaan deze meisjes uitgroeien tot vrouwen die zich veel meer strijdlustig en agressief opstellen tegenover hun partners en de omwereld. Vreemd genoeg uit deze agressie zich niet tegen kinderen of huisdieren aldus de auteur. (http://www.associatedcontent.com 4/03/2008)
Vanuit het perspectief inzake agressief gedrag van vrouwen, kan het een mogelijke verklaring bieden waarom vrouwen in bepaalde situaties waarin ze uitgedaagd worden of zichzelf op een of andere manier persoonlijk benadeeld voelen, uitermate jaloerse gevoelens ontwikkelen die kunnen uitmonden in diverse vormen van agressie. Een jaloerse vrouw kan veranderen in een feeks wordt soms beweerd, maar genoemd onderzoek inzake de invloed van oxytocine kan er een mogelijke verklaring voor geven. Jaloerse vrouw schakelt rivale uit, zou een evidente kop kunnen zijn voor misdaden door vrouwen begaan. Het blijkt immers uit talrijke casussen dat jaloezie bij mannen maar nog meer bij vrouwen aanleiding kan geven tot ernstige gewelddelicten.
We kunnen hieruit misschien ook een les trekken die ons allemaal aanbelangt, namelijk dat we voorzichtig moeten zijn met grote titels die op gebied van gezondheid op de voorpagina’s verschijnen. Ocytocine is zoals vele andere hormonen: ze heeft voor ons lichaam talrijke verschillende effecten: sommige zijn zeer concreet, terwijl andere met onze gevoelens te maken hebben. Van ocytocine slechts één effect onthouden, vooral het karikaturale beeld van het ‘liefdeshormoon’, is dus altijd bedrieglijk.
Deze website bevat info die mogelijks niet geschikt is voor kinderen. U bevestigt minstens 16 jaar te zijn. Deze website gebruikt cookies. U gaat daarmee akkoord.
