Veel oudere mannen zijn eenzaam
SEKS- EN RELATIEONDERZOEK
Bijna een half miljoen mensen in Nederland, dat is zo’n 4% van de bevolking, voelt zich eenzaam.
Een groot gedeelte van die groep bestaat uit mannen boven de 75 jaar:week-tegen-eenzaamheid
12% van hen zegt zich eenzaam te voelen……
Zo meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Bij vrouwen boven de 75 jaar is dat 5%. Het gaat alleen om ouderen die zelfstandig wonen. Ouderen die in een instelling of tehuis zitten, zijn niet ondervraagd.
Vrouwen zeggen vaker dan mannen dat ze deel uitmaken van een vriendengroep, en ook dat ze iemand hebben bij wie ze terechtkunnen als dat nodig is. Mannen zeggen vaker dan vrouwen dat hun sociale contacten oppervlakkig zijn.
Gezondheid speelt ook een rol bij gevoelens van eenzaamheid. Mensen die vinden dat ze een slechte gezondheid hebben, zeggen vaker dat ze eenzaam zijn dan mensen die hun gezondheid als goed bestempelen. Dat verschil is behoorlijk groot: 17% om 2%.
Qua gevoelens van eenzaamheid maakt het niet uit of mensen in een stad wonen of in een dorp.
Onderzoek in Nederland
Al ruim vijftig jaar worden in Nederland mensen ondervraagd over hun eenzaamheid. Gemeenten hebben de opdracht de gezondheid van hun inwoners te bevorderen en om die gezondheid te meten wordt regelmatig onderzoek gedaan. Een van de dingen die daarbij aandacht heeft is eenzaamheid. Dit onderzoek wordt voornamelijk uitgevoerd door de regionale GGD-en.
Omgerekend naar de Nederlandse volwassen bevolking voelt drieënhalf miljoen (!) mensen zich eenzaam, waarvan ruim een miljoen sterk eenzaam.
Onderzoek in 2012
In 2012 is in opdracht van het Leger des Heils onderzoek gedaan naar (onder meer) eenzaamheid. Hieruit blijkt dat eenzaamheid een groeiend probleem is. Sinds 2008 is het percentage mensen dat aangeeft eenzaam te zijn met 5% gestegen. Het zijn in dit onderzoek juist jongeren van 18 tot en met 24 jaar die vaker aangeven dat ze zich eenzaam voelen. Ouderen in de leeftijd van 65 tot 70 jaar voelen zich in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, minder eenzaam.
Enkele conclusies:
- eenzaamheid komt op alle leeftijden voor
- bij zeer ouderen is ernstige eenzaamheid meer aanwezig dan bij jongeren
- van eenzaamheid bij kinderen weten we erg weinig
Let op: de grafiek is duidelijk, boven de 75 is het percentage mensen met last van eenzaamheid het grootst. Toch geeft dat een vertekend beeld van de problematiek. Het absolute aantal mensen jonger dan 75 die last hebben van eenzaamheid is vele malen hoger dan het aantal ouderen. Er zijn namelijk veel meer mensen onder de 75 dan 75-plussers. Dat is goed te zien in onderstaand figuur van de bevolkingsopbouw van Nederland in 2016
Grof gezegd staan er dus achter elke oudere die zich eenzaam voelt tien mensen met een lagere leeftijd die zich net zo eenzaam voelen.
Tientallen jaren
Veertig jaar Nederlands onderzoek levert een genuanceerd beeld op. Eenzaamheid zou (zeer licht) afnemen, al blijft het aantal mensen dat zich eenzaam voelt nog steeds hoog. (Van Tilburg, Th. in Th. van Tilburg en J. de Jong – Gierveld (red): Zicht op eenzaamheid (2007) Assen, Van Gorcum). Een mogelijke verklaring is dat mensen tegenwoordig eerder durven toe te geven dat zij zich eenzaam voelen, terwijl hier voorheen meer een taboe op zou rusten. Een andere verklaring zou zijn, dat steeds meer mensen zijn voorbereid op een leven als alleenstaande, waardoor mensen ofwel minder hoge verwachtingen hebben ofwel op andere manieren hun verbinding met anderen vormgeven.
In de terminologie van het RIVM (2012):
Ongeveer 30% van de Nederlanders is eenzaam
Ongeveer 30% van de Nederlanders, dat wil zeggen 3,5 miljoen op een totaal van ruim 12 miljoen volwassenen, is eenzaam. Van deze eenzamen is ongeveer 20% matig eenzaam en 10% sterk eenzaam. Omgerekend naar de volwassen bevolking is dat iets meer dan 1 miljoen sterk eenzame mensen (Van Tilburg, 2007c).’
Wie eenzaam is, heeft de helft meer kans om voor zijn zeventigste te sterven dan iemand met veel sociale contacten. Dat stellen Amerikaanse onderzoekers. “Onder de mensen komen is net zo belangrijk als eten en drinken”, zegt psychiater Dirk De Wachter.
Alleen zijn, het heeft een enorme impact op onze gezondheid. Dat blijkt uit twee overkoepelende analyses van 218 studies, waarbij wetenschappers de effecten bij vier miljoen mensen bestudeerden. De resultaten zijn voorgesteld op een conventie van Amerikaanse psychologen, waar ze het hadden over een “wereldwijde epidemie” die net zo’n groot risico voor onze gezondheid vormt als obesitas.
Ook psychiater Dirk De Wachter waarschuwt voor de gevaren van eenzaamheid. “Onder de mensen komen is dan ook net zo belangrijk als eten en drinken”, zegt De Wachter. “Als dat wegvalt, raakt dat ons lichaam en onze geest. Alleenstaanden blijken zich doorgaans minder goed te verzorgen, minder te sporten, meer te roken en minder gezond te eten. Het gevolg is dat ze vatbaarder zijn voor bijvoorbeeld een hoge bloeddruk of een te hoge cholesterol.
Bronnen
http://relatie.blog.nl/onderzoek/2015/09/26/veel-oudere-mannen-zijn-eenzaam
https://www.eenzaamheid.info/eenzaamheid/kenniscentrum-eenzaamheid/eenzaamheid-in-cijfers
http://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20170809_03011557
Zie ook Week tegen eenzaamheid