Nieuw onderzoek gepubliceerd in het tijdschrift Nutrientswerpt een fascinerend aspect van
Photo by Ali Inay
menselijk gedrag op: de rol van sociale steun bij het verminderen van door stress veroorzaakt overeten. Uit het onderzoek bleek dat deelnemers die steun kregen van vrienden, aangaven zich minder gestrest te voelen, kleinere voedselporties kozen en minder snacks consumeerden tijdens perioden van acute stress.
Door stress veroorzaakt overeten, ook wel comfort-eten genoemd, is een gedragsmatige reactie waarbij individuen te veel voedsel consumeren, met name voedsel dat rijk is aan calorieën, vet of suiker, als een manier om met emotionele stress of ongemak om te gaan. Er wordt aangenomen dat dit gedrag een tijdelijke ontsnapping aan stress biedt en een gevoel van opluchting en voldoening biedt door de plezierige ervaring van eten. Hoewel dit misschien een onschuldig coping-mechanisme lijkt, brengt het aanzienlijke gezondheidsrisico’s op de lange termijn met zich mee, waaronder obesitas, diabetes en hart- en vaatziekten.
De onderzoekers probeerden mogelijke strategieën te identificeren om deze ongezonde eetgewoonten te verminderen, met de nadruk op preventieve maatregelen die in het dagelijks leven kunnen worden geïntegreerd. In het bijzonder probeerden ze de rol van sociale steun beter te begrijpen als een potentiële buffer tegen de dwang om te veel te eten als reactie op stress. Daartoe voerden ze twee experimenten uit.
In hun eerste onderzoek rekruteerden de onderzoekers 138 deelnemers via campusadvertenties en een digitaal onderzoeksplatform. Deze deelnemers waren overwegend jonge volwassenen, met een groter aandeel vrouwen, wat een demografische groep van middelbare leeftijd weerspiegelt.
Deelnemers werden willekeurig toegewezen aan een van de vier groepen: degenen die steun ontvingen van een beste vriend, steun van een vreemde, een groep die werd geïnstrueerd om zichzelf te reguleren zonder specifieke richtlijnen (groep verkleinen), en een controlegroep die geen specifieke regulatie-instructies ontving (kijk groep). De vriendengroep was uniek omdat aan de deelnemers werd gevraagd hun beste vriend, die geen romantische relatie met hen had, mee te nemen om steun te bieden.
De procedure voor Experiment 1 verliep in verschillende fasen, te beginnen met basismetingen van stress, honger en emotionele toestand. Hierna werden de deelnemers onderworpen aan een stress-inductietaak, ontworpen om het stressniveau over de hele linie uniform te verhogen. Dit werd bereikt door middel van een gesimuleerde taak als spreken in het openbaar, een goed gedocumenteerde methode voor het opwekken van stress in laboratoriumomgevingen. Na de stress-inductie werd de ondersteuningsmanipulatie geïntroduceerd, variërend naargelang de groepsopdracht. De sessie werd afgesloten met deelnemers die porties selecteerden uit een reeks calorierijke en caloriearme voedingsmiddelen.
De onderzoekers ontdekten dat deelnemers die steun kregen van hun vrienden significant lagere niveaus van waargenomen stress rapporteerden en kleinere porties van zowel hoog- als laagcalorisch voedsel kozen vergeleken met hun tegenhangers in de andere drie groepen.
Experiment 2, waaraan 136 deelnemers deelnamen, had tot doel het onderzoek uit te breiden naar de daadwerkelijke voedselconsumptie na stressinductie en ondersteuningsmanipulatie. De opzet was vergelijkbaar, waarbij de deelnemers in dezelfde vier groepen waren verdeeld. Dit experiment introduceerde echter een Food Incentive Delay (FID)-taak en een nep-proeftaak om niet alleen de voorkeur, maar ook de daadwerkelijke inname van hoog- versus laagcalorisch voedsel onder stressomstandigheden te meten.
De resultaten kwamen overeen met de hypothese dat sociale steun, vooral van vrienden, kan leiden tot een vermindering van door stress veroorzaakt overeten. Deelnemers in de vriendengroep consumeerden minder calorieën uit zowel calorierijke als calorierijke voedingsmiddelen dan die in de andere groepen.
Opvallend is dat de vermindering van de calorie-inname niet alleen het gevolg was van het eten van minder calorierijk voedsel; deelnemers vertoonden ook een gematigde inname van caloriearm voedsel, wat wijst op een algemene vermindering van de behoefte om te eten als stressreactie, in plaats van op een simpele verschuiving in voedselvoorkeur.
De bevindingen tonen aan dat de emotionele en cognitieve steun van vrienden een cruciale rol speelt bij het verminderen van de aantrekkingskracht van troostvoedsel als coping-mechanisme voor stress. Het mechanisme lijkt een verbetering van de emotionele toestand en de zelfeffectiviteit met zich mee te brengen, waarbij deelnemers zich beter in staat voelen om op een gezonde manier met hun stress om te gaan en minder gedreven zijn om troost te zoeken in voedsel.
Maar er zijn enkele beperkingen waarmee u rekening moet houden. De deelnemerspool, voornamelijk jonge volwassenen uit een universitaire setting, suggereert dat er behoefte is aan breder demografisch onderzoek om deze bevindingen in verschillende leeftijdsgroepen en mogelijk in een klinische omgeving te bevestigen. Bovendien wijst de genderdynamiek van het onderzoek, die voornamelijk uit vrouwen bestaat, op een leemte in het begrip van de manier waarop sociale steun mannen en vrouwen verschillend kan beïnvloeden in de context van door stress veroorzaakt eten.
Vooruitkijkend pleiten de onderzoekers voor verder onderzoek naar de neurale mechanismen die ten grondslag liggen aan de relatie tussen sociale steun en eetgedrag. Deze toekomstige richting zou kunnen verhelderen hoe de hersenen sociale en voedselgerelateerde beloningen verwerken, en diepere inzichten bieden in de psychologische en neurobiologische grondslagen van troosteten.
“Over het geheel genomen heeft de huidige studie de mechanismen opgehelderd waarmee sociale steun stress-geïnduceerd overetengedrag beïnvloedt. Het suggereert ook een referentiële beschermende factor voor de fysieke en mentale gezondheid van mensen in de huidige onvoorspelbare sociale omgeving, en levert ook ideeën op voor therapeutische interventies voor klinische eetstoornissen”, concludeerden de onderzoekers.
Deze website bevat info die mogelijks niet geschikt is voor kinderen. U bevestigt minstens 16 jaar te zijn. Deze website gebruikt cookies. U gaat daarmee akkoord.
