Onderzoek werpt licht op de effecten van seksuele prestatieangst bij koppels
Seksuele prestatieangst wordt al lang erkend als een uitdaging voor velen, maar de
werkelijke impact ervan op relaties is enigszins een mysterie gebleven. Nieuw onderzoek gepubliceerd in The Journal of Sex Research heeft nu licht geworpen op hoe deze angst beide partners in een relatie beïnvloedt. De bevindingen benadrukken dat zowel mannen als vrouwen seksuele prestatieangst ervaren, hoewel de specifieke zorgen en reacties kunnen verschillen.
Eerdere studies hebben de negatieve impact van seksuele disfunctie op zowel individuele tevredenheid als relatiedynamiek benadrukt, maar de specifieke rol van seksuele prestatieangst in deze uitkomsten was nog niet grondig onderzocht. De onderzoekers wilden niet alleen de cognitieve en emotionele aspecten van seksuele prestatieangst onderzoeken, maar ook hoe deze ervaringen beïnvloed zouden kunnen worden door genderrolverwachtingen.
“Een aantal jaar geleden stuitte ik op een artikel, ik geloof van Ian Kerner, dat ging over mannen in de late adolescentie en jonge volwassenheid die Viagra gebruikten om hun seksuele prestatieangst te verlichten”, aldus studieauteur Amanda Bockaj, een PhD-studente in klinische psychologie aan de Universiteit van New Brunswick.
“Wat ik zo interessant vond, naast het feit hoe jong deze mannen waren, was dat deze individuen geen erectiestoornissen hadden, maar zich meer zorgen maakten over de mogelijkheid om geen erectie te krijgen of te behouden, en de schaamte die zou volgen. Daarom namen deze mannen, voordat ze zelfs maar met dat probleem te maken kregen, Viagra, wat hun angst zou verlichten.”
“Ik sprak met mijn supervisor over dit werk en verdiepte me in de literatuur over seksuele prestatieangst. Tot onze verbazing was er niet zoveel onderzoek gericht op deze vorm van angst, en het werk dat was gedaan was sterk gericht op mannen. Toen besloten we om te kijken naar de ervaringen van mannen en vrouwen met seksuele prestatieangst en hoe deze vorm van angst gerelateerd kan zijn aan persoonlijk en relationeel welzijn bij stellen in de gemeenschap (stellen die mogelijk niet frequent seksuele prestatieangst ervaren).”
Om te onderzoeken hoe mannen en vrouwen hun ervaringen met seksuele prestatieangst beschrijven, rekruteerden de onderzoekers een steekproef van 51 personen via een online platform, waarbij de focus lag op degenen die aangaven vaak seksuele prestatieangst te hebben. Deelnemers werd gevraagd een open enquête in te vullen waarin ze hun meest recente ervaringen met seksuele prestatieangst beschreven. De enquête bevatte vragen over de gedachten die door hun hoofd gingen tijdens deze episodes, de gevoelens die ze ervoeren, hoe ze probeerden om te gaan met hun angst en of ze geloofden dat deze angst hun seksleven of relatie had beïnvloed.
De bevindingen onthulden drie primaire thema’s in de ervaringen van deelnemers: gevoelens van ontoereikendheid, fysiologische zorgen zoals lage opwinding en afleiding tijdens seksuele activiteit. Gevoelens van ontoereikendheid werden het meest gerapporteerd, met name onder vrouwen, die zich vaak zorgen maakten over hun uiterlijk en hun vermogen om hun partner te plezieren. Mannen uitten vaker zorgen over hun fysieke prestaties, zoals het behouden van een erectie.
De studie benadrukte ook verschillende copingstrategieën, waarbij sommige deelnemers benaderingsstrategieën gebruikten, zoals communicatie en zich richten op andere vormen van intimiteit, terwijl anderen vermijdingsstrategieën gebruikten, zoals seks helemaal vermijden of doorgaan met seks ondanks ongemak om conflicten te vermijden. Deze bevindingen leverden waardevolle inzichten op in de cognitieve en emotionele processen die betrokken zijn bij seksuele prestatieangst en onderstreepten het belang van het overwegen van zowel gender- als relatiedynamiek bij het begrijpen van dit probleem.
“We zagen in Studie 1 dat zowel mannen als vrouwen problemen ervaren met frequente seksuele prestatieangst, dus het is niet alleen iets voor mannen, wat de focus was van eerder onderzoek,” vertelde Bockaj aan PsyPost. “Onder onze mannelijke en vrouwelijke deelnemers waren de meest voorkomende negatieve gedachten die tijdens hun seksuele ervaringen werden gerapporteerd: ontoereikendheid (d.w.z. zich zorgen maken over het niet behagen van hun partner, zorgen over het lichaamsbeeld/aantrekkelijkheid, zich niet zeker voelen in een nieuwe seksuele positie) en fysiologische en lage opwinding (d.w.z. het bereiken en/of behouden van een erectie of vaginale nattigheid).”
“We veronderstellen dat deze negatieve gedachten geleerd kunnen worden door seksuele sociale normen en ervaringen; dit kunnen mythes of disfunctionele overtuigingen zijn, zoals dat mannen altijd klaar moeten zijn om seks te hebben en dat vrouwen aantrekkelijk moeten zijn en moeten weten hoe ze hun partner moeten plezieren. Mensen die vaak last hebben van seksuele prestatieangst en deze negatieve gedachten tijdens seksuele ervaringen, kunnen therapeutische diensten nuttig vinden. Tijdens de therapie kunnen deze personen deze negatieve gedachten uitdagen en wat kennis opdoen over seksuele voorlichting om die disfunctionele overtuigingen te ontkrachten.”
Voortbouwend op deze inzichten voerden de onderzoekers een tweede studie uit om te onderzoeken hoe seksuele prestatieangst niet alleen het individu beïnvloedt, maar ook hun romantische partner en de algehele relatie. De onderzoekers rekruteerden een groter en diverser monster van 228 koppels via online advertenties. Beide partners in elk koppel werden gevraagd om enquêtes in te vullen die hun niveaus van seksuele prestatieangst, seksuele nood, seksuele tevredenheid en relatietevredenheid beoordeelden.
De resultaten lieten zien dat hogere niveaus van seksuele prestatieangst bij één partner inderdaad geassocieerd werden met hogere seksuele nood en lagere seksuele en relationele tevredenheid bij beide partners. Deze effecten waren consistent over de geslachten heen, wat aangeeft dat seksuele prestatieangst niet alleen een mannelijk probleem is, maar mensen van alle geslachten op vergelijkbare manieren treft. Deze studie toonde aan dat seksuele prestatieangst significante implicaties heeft voor de dynamiek van relaties, en dat het een negatieve impact kan hebben op het welzijn van beide partners, niet alleen van het individu dat de angst ervaart.
“Wanneer individuen hogere niveaus van seksuele prestatieangst rapporteren, rapporteren ze hogere seksuele nood, lagere seksuele tevredenheid en lagere relatietevredenheid, en dat geldt ook voor hun partners,” zei Bockaj. “Dit toonde aan dat de seksuele prestatieangst van een individu niet alleen verband houdt met hun eigen persoonlijke welzijn, maar ook met het welzijn van hun partner.”
“We stellen voor dat individuen open zijn tegenover hun partners door seksuele communicatie te gebruiken. Je partner laten weten waar je bent tijdens het vrijen kan erg nuttig zijn om op dezelfde pagina te zitten en als team te werken om ervoor te zorgen dat beide partners zich op hun gemak voelen en werken aan een bevredigende seksuele ervaring. Deze aanbevelingen zijn gebaseerd op de bevindingen van zowel Studie 1 als 2.”
Hoewel deze studie waardevolle inzichten biedt in seksuele prestatieangst, zijn er enkele beperkingen om te overwegen. Zo betekent de cross-sectionele aard van de studie ook dat de onderzoekers de richting van de effecten niet konden bepalen – of seksuele prestatieangst leidt tot lagere tevredenheid, of dat lagere tevredenheid angst vergroot. Longitudinale studies, die deelnemers in de loop van de tijd volgen, kunnen ook helpen de richting van de relaties tussen seksuele prestatieangst, seksuele nood en relatietevredenheid te verduidelijken.
“Momenteel onderzoeken we de relatie tussen seksuele disfunctionele overtuigingen en seksuele prestatieangst bij personen die deze vorm van angst vaak ervaren,” zei Bockaj. “We onderzoeken ook of seksuele motieven (vermijding versus benadering) een rol spelen bij het modereren tussen seksuele prestatieangst en seksuele welzijnsuitkomsten.”
De studie, ” Under Pressure: Men’s and Women’s Sexual Performance Anxiety in the Sexual Interactions of Adult Couples “, werd geschreven door Amanda Bockaj, Megan D. Muise, Charlene F. Belu, Natalie O. Rosen en Lucia F. O’Sullivan.
Bronnen