Wetenschappers ontwarren de complexe wisselwerking tussen testosteron, agressie en schaamte

Geschatte tijd om tekst te lezen: 5 minu(u)t(en)
Eergerichte vrouwen zijn mogelijk minder gevoelig voor signalen dat een potentiële romantische partner agressief is
Is het beter om geen beha te dragen?

Wetenschappers hebben nieuw licht geworpen op de ingewikkelde relatie tussen

man in black crew neck shirt

Photo by engin akyurt

hormonen, schaamte en agressie. Uit een recent onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift Psychoneuroendocrinology , blijkt dat de reactiviteit van testosteron een cruciale rol speelt bij het matigen van agressief gedrag onder jonge mannen, vooral wanneer dit gepaard gaat met de neiging van een individu om gevoelens van schaamte te ervaren.

Eerdere studies hebben de rol van testosteron bij agressie en de impact van schaamte op gedrag onderzocht, maar dit nieuwe onderzoek gaat dieper in op de wisselwerking tussen deze factoren. De onderzoekers werden gemotiveerd door de noodzaak om te onderzoeken hoe de reactiviteit van testosteron, die kan fluctueren als reactie op sociale inclusie of uitsluiting, agressief gedrag beïnvloedt, en hoe dit kan worden gemodereerd door de neiging van een individu tot schaamte.

“Uitgesloten worden is voor de meeste mensen een pijnlijke maar maar al te bekende ervaring. Of het nu gaat om het verbreken van een romantische relatie of zelfs om genegeerd worden door een volslagen vreemde, de meeste mensen ervaren vrij regelmatig uitsluiting”, zegt studieauteur Lindsay Bochon, een promovendus aan de Simon Fraser Universiteit.

“Uit onderzoek is gebleken dat uitsluiting enkele diepgaande gevolgen heeft voor onze algehele geestelijke gezondheid en welzijn. Als we gedurende een lange periode buitengesloten worden, kan dit leiden tot zaken als depressie en angst, maar zelfs een korte, ogenschijnlijk goedaardige ervaring van uitsluiting kan ons gedrag beïnvloeden. Uit veel onderzoek is bijvoorbeeld gebleken dat mensen vaak agressiever worden als ze worden buitengesloten.

“Maar waarom is dit?” Bochon vervolgde. “Aangezien agressie al lang in verband wordt gebracht met het hormoon testosteron, wilden we onderzoeken of veranderingen in dit sociale hormoon de associaties tussen uitsluiting en agressie konden verklaren. Sommige onderzoeken hebben ook aangetoond dat verschillende persoonlijkheidskenmerken van invloed kunnen zijn op de manier waarop testosteron het gedrag beïnvloedt. Daarom besloten we ook te kijken naar de neiging om schaamte te ervaren.”

Bij het onderzoek waren 199 mannelijke studenten betrokken, met een gemiddelde leeftijd van 19,54 jaar. Deze deelnemers werden gerekruteerd via een onderzoeksparticipatieprogramma en hun deelname was vrijwillig.

Om de effecten van sociale uitsluiting te onderzoeken, gebruikten de onderzoekers een virtueel balwerpspel genaamd Cyberball. Deelnemers werden willekeurig toegewezen aan een inclusie- of exclusievoorwaarde binnen dit spel. In de insluitingsconditie kregen ze een gelijk aantal balworpen van andere spelers, terwijl degenen in de uitsluitingsconditie in het begin slechts twee balworpen kregen en vervolgens voor de rest van het spel werden genegeerd.

Voor en na het Cyberball-spel verstrekten de deelnemers speekselmonsters om hun testosteronniveau te meten. Daarnaast vulden ze vragenlijsten in, waaronder een om hun schaamtegevoeligheid te beoordelen met behulp van de Experience of Shame Scale. Deze schaal onderzocht schaamte-ervaringen die verband houden met verschillende aspecten van het zelf, acties en fysieke kenmerken.

 

Na het Cyberball-spel voerden de deelnemers een computergebaseerde agressietaak uit die bekend staat als het Point Subtraction Aggression Paradigm (PSAP). Bij deze taak hadden ze de mogelijkheid om punten van een fictieve tegenstander te ‘stelen’ door op specifieke toetsen te drukken, zonder financiële beloning voor zichzelf. Met deze maatregel konden onderzoekers agressief gedrag in een gecontroleerde omgeving beoordelen.

Verrassend genoeg waren er geen significante verschillen in agressieniveaus tussen deelnemers aan de exclusie- en inclusiecondities tijdens de PSAP-taak. Dit suggereert dat sociale uitsluiting binnen het Cyberball-spel niet direct leidde tot verhoogde agressie in deze gecontroleerde setting.

De cruciale bevinding kwam toen de onderzoekers de wisselwerking tussen testosteronreactiviteit en de Cyberball-omstandigheden onderzochten. In de inclusieconditie was een toename van testosteron geassocieerd met een afname van agressie. In de uitsluitingsconditie was een afname van testosteron echter geassocieerd met een afname van agressie. Dit suggereert dat de reactiviteit van testosteron de relatie tussen uitsluiting en agressie modereerde.

Wanneer we kijken naar de rol van schaamtegevoeligheid, worden de resultaten nog genuanceerder. Voor individuen met een lage schaamtegevoeligheid werd uitsluiting geassocieerd met lagere post-cyberbal-agressie wanneer het testosteron daalde. Daarentegen vertoonden degenen met een lage schaamtegevoeligheid die een toename van testosteron ervoeren een hogere post-cyberbal-agressie. Bij personen met een hoge schaamtegevoeligheid had de testosteronreactiviteit echter geen significante invloed op agressief gedrag, ongeacht de uitsluitingsconditie.

Deze bevindingen suggereren dat de relatie tussen testosteronreactiviteit en agressie in sociale situaties zeer complex is en afhangt van individuele verschillen in schaamtegevoeligheid. Voor mensen met een lage schaamtegevoeligheid kunnen fluctuaties in testosteron het daaropvolgende gedrag als reactie op sociale uitsluiting of inclusie aanzienlijk beïnvloeden.

“De belangrijkste conclusie van dit onderzoek is dat of mensen zich wel of niet agressief gedragen nadat ze zijn uitgesloten, afhangt van verschillende persoonlijkheids- en fysiologische kenmerken,” vertelde Bochon aan PsyPost. “Bij een steekproef van mannen ontdekten we dat er een verband bestond tussen de reacties van testosteron op uitsluiting en agressief gedrag, maar alleen bij individuen die weinig schaamte ervoeren. Toen het testosteron bijvoorbeeld daalde als reactie op uitsluiting, gedroegen mannen met een lage schaamte zich minder agressief. Toen het testosteron echter toenam, gedroegen mannen met een lage schaamte zich agressiever.”

“Testosteron wordt vaak in verband gebracht met gedrag, zoals agressie, dat bedoeld is om de sociale status te verbeteren. Wanneer u wordt uitgesloten, is dit een signaal dat u een lage status heeft. Je kunt geen leider van de groep zijn als je er geen deel van uitmaakt. Verhoogd testosteron kan dus in verband worden gebracht met hogere agressie als een manier om de verloren status terug te winnen. Maar als de status niet kan worden herwonnen, vermindert de verlaging van testosteron potentieel kostbaar agressief gedrag.”

“Interessant genoeg werd deze relatie tussen testosteron en agressie niet gevonden bij mannen die hogere niveaus van schaamte ervoeren”, legt Bochon uit. “Mensen die consequent schaamte ervaren, voelen zich vaak bedreigd en zullen zich terugtrekken uit sociaal contact of zich onderdanig gedragen. Het is dus mogelijk dat mensen met een hoge mate van schaamte zich bedreigd voelden en reageerden met terugtrekking, ongeacht hun testosteronreactie en of ze werden opgenomen of uitgesloten. Dit zou verklaren waarom er geen verband werd gevonden tussen deze variabelen voor individuen met een hoge schaamte.”

Hoewel dit onderzoek waardevolle inzichten oplevert, zijn er ook beperkingen waarmee rekening moet worden gehouden. De Experience of Shame Scale die in het onderzoek wordt gebruikt, richt zich op vermijdings- en terugtrekkingsreacties op schaamte en vertegenwoordigt slechts één aspect van schaamte. Toekomstige studies kunnen baat hebben bij het onderzoeken van schaamte op een meer veelzijdige manier.

“Schaamte is een lastig concept”, zei Bochon. “Of je het nu hebt over schaamte die op dat moment wordt ervaren, of schaamte die chronisch wordt gevoeld (dat wil zeggen, een persoonlijkheidskenmerk) kan verschillende gevolgen hebben voor gedrag. We hebben ons gericht op chronische niveaus van schaamte, maar uit onderzoek blijkt dat tijdelijke schaamte ervoor kan zorgen dat mensen meer bereid zijn andere mensen te benaderen en met elkaar om te gaan. Het zou dus interessant zijn om te zien of het anders meten van schaamte de resultaten zou beïnvloeden.”

“Bovendien hebben we in dit onderzoek alleen mannen gemeten, maar vrouwen hebben ook testosteron. Zouden zij dezelfde relatie hebben tussen uitsluiting, testosteron en schaamte? Dit is een vraag die toekomstig onderzoek mogelijk zou kunnen beantwoorden.”

De studie, “Excluded and ashamed: Shame proneness interacts with social exclusion and testosterone reactivity to predict behavioral aggression is geschreven door Lindsay Bochon, Brian M. Bird en Neil V. Watson.

Bronnen

https://www.psypost.org/2023/10/scientists-are-untangling-the-complex-interplay-between-testosterone-aggression-and-shame-214139

Delen