Hoe gaan jongens met autisme om met seksualiteit? Hierover leven verschillende ideeën.
Erik_Lucatero (CC0), Pixabay
Veel mensen hebben het idee dat jongeren met autisme trager zijn in hun seksuele ontwikkeling.
Anderen zeggen dat ze er helemaal niet mee bezig zijn of dat ze vaker ongepast of afwijkend seksueel gedrag stellen. Tot op heden is er amper onderzoek waarin jongens met autisme zelf werd gevraagd naar hun ervaringen, ideeën en verwachtingen.
Daar is verandering in gekomen met het proefschrift van Jeroen Dewinter. Dewinter onderzocht normaalbegaafde jongens met autisme, die bij aanvang tussen 15 en 18 jaar oud waren, en vergeleek hun seksuele ontwikkeling met jongens uit het gewone onderwijs in Nederland.
Het onderzoek leverde meer gelijkenissen dan verschillen op tussen de jongens met autisme en de jongens in de algemene bevolking. Bijna allemaal hadden ze ervaring met verliefdheid, en met solo-seks. Nét iets meer jongens met autisme hadden echter geen ervaring met een partner, omdat het hen niet interesseerde, maar ook omdat ze geen partner vonden of durfden te benaderen. De jongens met autisme en seksuele ervaring startten daar mee op vergelijkbare leeftijd als hun leeftijdgenoten.
De complexiteit van het leren over en omgaan met seksualiteit en relaties kwam wel naar voren, en een aantal jongens raakte in moeilijkheden. Dewinter pleit dan ook voor vroege en uitgebreide seksuele vorming van deze jongeren.
Er is nog niet zo lang aandacht voor dit thema en er is weinig onderzoek naar seksualiteit bij mensen met autisme. Een eerste stap was om bestaande onderzoeken naar seksualiteit en autisme kritisch te bekijken en samen te vatten. Het uitgangspunt van Dewinter was hierbij dat seksualiteit een onderdeel is van de normale ontwikkeling.
Hebben mensen met autisme seks?
Op basis van de bestaande onderzoeken blijkt seksualiteit ook een deel van de ontwikkeling van mensen met autisme. Veel jongeren en volwassenen willen een partner en zijn geïnteresseerd in seksueel contact. Ervaring met opwinding en masturbatie is waarschijnlijk even gewoon als bij mensen zonder autisme. Minder ervaring met relaties en partnergericht seksueel gedrag lijken verklaarbaar door de sociale beperkingen die deel zijn van autisme.
Er is daarbij vooral veel aandacht geweest voor ongepast en opvallend seksueel gedrag, al dan niet gericht op anderen, maar het blijkt nog niet dat dit meer voorkomt in deze groep. Het bleek ook belangrijk om rekening te houden met seksueel misbruik van deze kinderen en jongeren, en de effecten daarvan op hun verdere ontwikkeling. Homoseksualiteit en contact met mensen van hetzelfde geslacht lijken relatief vaker gezien te worden bij mensen met autisme. Er zijn ook heel wat beschrijvingen van jongeren en volwassen die het gevoel hebben dat ze eigenlijk van het andere geslacht zijn. Hiervoor is nog geen wetenschappelijk bewijs.
En hoe gaat de omgeving hier mee om?
Ouders en leerkrachten lijken steeds meer aandacht te besteden aan seksuele opvoeding, maar hebben behoefte aan meer informatie en aan ondersteuning door professionals. De overtuigingen van ouders over de seksualiteit van hun kinderen lijkt te bepalen of ze dit ter sprake brengen, en ook bij professionals leven verschillende overtuigingen. Er zijn geen onderzoeksresultaten over welke voorlichting het meest geschikt zou zijn, hoewel verschillende auteurs het belang benadrukken van aandacht voor sociale vaardigheden.
Is er dan nog wel extra onderzoek nodig?
Het aantal artikelen over dit onderwerp in de wetenschappelijke literatuur is beperkt: er zijn zo’n 50 artikelen, waarvan de helft beschrijvingen van afzonderlijke jongeren of volwassenen die opvallend seksueel gedrag lieten zien. De onderzoeken zijn vaak gebaseerd op observaties van begeleiders of ouders. Er zijn ook veel verschillen tussen de onderzochte mensen met autisme (bv. met en zonder een verstandelijke beperking, verschillende leeftijden,…) . We kunnen dus niet zeker zijn dat de resultaten uit die onderzoeken te veralgemenen zijn naar alle mensen met ASS.
Wel dus! Hoe verder…
Er blijven veel vragen algemeen naar de seksuele ontwikkeling bij jongeren met autisme maar ook specifiek naar het ontstaan van specifieke interesses, grensoverschrijdend gedrag, seksuele oriëntatie en gender-identiteitsproblemen. Er is dus behoefte aan verder systematisch onderzoek bij goed omschreven groepen. In de dagelijkse praktijk moeten we ondertussen actief aandacht besteden aan dit thema door informatie te bieden, te informeren en actief te bevragen hoe mensen met autisme hun seksuele ontwikkeling en functioneren ervaren.
Dewinter, J., Vermeiren, R., Vanwesenbeeck, I. & Van Nieuwenhuizen, Ch. (accepted for publication). Autism and normative sexual development: A narrative review. Journal of Clinical Nursing.
Lees hier ook een ouder onderzoek inzake autisme en seks. Lees hier verder
Deze website bevat info die mogelijks niet geschikt is voor kinderen. U bevestigt minstens 16 jaar te zijn. Deze website gebruikt cookies. U gaat daarmee akkoord.
