Steeds meer kinderen worden geboren met een vader ouder dan 40 jaar. Dat blijkt uit
Free-Photos (CC0), Pixabay
cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Bij mannen van 35 wordt het zaad reeds minder en wordt de kans op een zwangerschap, ongeacht de leeftijd van de vrouw, kleiner. Het aandeel van zaadcellen met een X-chromosoom neemt ook toe, waardoor oudere mannen vaker dochters krijgen.
Voor het onderzoek analyseerden de onderzoekers spermamonsters van 5081 mannen tussen de 16 en 72 jaar oud. Ze keken onder meer naar de hoeveelheid spermacellen, de beweeglijkheid en de vorm van de cellen. Zo ontdekten ze dat deze factoren vrij stabiel bleven tot de 34e verjaardag van de mannen. Daarna nam het aantal spermacellen af.
Na de 40 jaar nam ook de spermaconcentratie en het percentage spermacellen met een normale vorm af. Na de 45 jaar bleek ook het volume van de zaadlozing sterk af te nemen. Uit het onderzoek blijkt ook dat de verhouding tussen sperma dat Y- of X-chromosomen met zich meedraagt, verandert. Deze chromosomen bepalen of het nageslacht mannelijk of vrouwelijk wordt. Mannen die ouder zijn dan 55 jaar hebben meer kans om dochters te krijgen
Ze keken o.a. naar de hoeveelheid, de beweeglijkheid en de vorm van de cellen. Zo ontdekten ze dat deze factoren vrij stabiel bleven tot de leeftijd van 34 jaar. Daarna neemt het aantal spermacellen af. Mannen boven de 55 jaar hebben volgens de bevolkinsregisters meer kans om dochters te krijgen aangezien er bij de oudere vaders opvallend meer dochters voorkwamen. Of dat nu ook iets te maken heeft met de verminderde spermaconcentratie en zaadkwaliteit is moeilijk te zeggen. Misschien is er een verklaring dat oudere vaders minder mannelijke spermatozoïden produceren of dat de mannelijke zaadcellen minder snel zwemmen dan de vrouwelijke zaadcellen. Een echte verklaring is dus niet.
De leeftijd van de man is wel van minder belang voor het tot stand komen van een zwangerschap op zich dan bij de vrouw. De kwaliteit van sperma blijft zelfs lange tijd constant en zal pas op latere leeftijd defecten vertonen in het genetisch materiaal. Bij vrouwen vermindert de mogelijke vruchtbaarheid spectaculair bij het naderen van de menopauze tegen 50 jaar. Daarna wordt men zelfs onvruchtbaar. Mannen kunnen nog tot op hoge leeftijd kinderen verwekken, voorzover het nog mechanisch kan, want oudere mannen hebben dan weer heel erg te kampen met erectieproblemen.
Hoewel er geen directe noodzaak is tot het hanteren van een maximale leeftijdsgrens bij bijvoorbeeld IVF en ICSI, is het wel van belang om de risico’s te kennen van laat (vijftig plus) vaderschap. Het aantal miskramen neemt toe en uit onderzoek is gebleken dat er een relatie bestaat tussen een hogere leeftijd van vader en het ontwikkelen van autisme en/of aanverwante stoornissen bij het kind (naast de leeftijd van vader spelen hierbij nog andere factoren een rol zoals het geboortejaar en de sociaal-economische status van de ouders).
Oudere vaders krijgen volgens onderzoek vaker kinderen met een psychiatrische stoornis dan jonge vaders. Zaadcellen worden telkens opnieuw aangemaakt, en tijdens dit proces van delen en kopiëren kunnen foutjes ontstaan in de DNA-structuur. Het gevolg kan een kind met bijvoorbeeld ADHD of autisme zijn. Een man van 45 jaar of ouder maakt al ruim dertig jaar zaadcellen aan. Dan gaat er weleens iets mis. Vergelijk het met een brief die je duizend keer gaat overschrijven. Dan heb je ook kans dat er kleine problemen ontstaan, aldus Jab Buitelaar, hoogleraar kind- en jeugdpsychiatrie aan de Radboud Universiteit Nijmegen.
Dat vaders op leeftijd meer kans hebben op een autistisch kind, is eerder al aangetoond. Maar een grote Amerikaans-Zweedse studie, die in vakblad Jama Psychiatry verscheen, laat zien dat ze ook vaker kinderen krijgen met andere stoornissen. Zo heeft een kind van een 45-jarige vader 13 keer meer kans op ADHD en 25 keer meer op een bipolaire stoornis dan het kind van een 24-jarige man. Ook zijn de zonen en dochters van 45-plussers vaker suïcidaal en psychotisch en doen ze het gemiddeld slechter op school.
Onderzoekers van de universiteiten van Indiana en Stockholm trokken deze conclusies uit een gigantische database: ze hadden toegang tot alle gegevens van Zweedse kinderen, geboren tussen 1973 en 2001. Dat waren er ruim 2,6 miljoen. Alleen al door de omvang van de onderzoeksgroep is dit ‘een zeer interessante studie’, zegt Jan Buitelaar, hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie aan de Radboud Universiteit Nijmegen.
Door de omvang van de groep konden de onderzoekers de kinderen van seniorvaders vergelijken met hun oudere broertjes en zusjes. Ze vergeleken bijvoorbeeld ‘de eerste leg’ van papa met zijn tweede leg; de kinderen die hij kreeg met zijn nieuwe (en jongere) vrouw. Die tweede leg had beduidend vaker psychiatrische problemen, zo bleek.
Minder goed nieuws is dat kinderen van oudere vaders over het algemeen lelijker zijn, maar ze leven wel langer is het positieve nieuws, voorzover we onderzoek mogen geloven want dit lijkt ons toch niet zo betrouwbaar.
Oudere vaders verwekken minder aantrekkelijke kinderen, zo besluiten wetenschappers. Onderzoekers stelden vast dat het sperma het DNA van de man minder correct kopieert naarmate de man ouder wordt en zo genetische mutaties veroorzaakt. Maar er is ook goed nieuws: kinderen van oudere vaders kunnen ook langer leven.
Kinderen van vaders van twintig jaar zijn tien procent aantrekkelijker dan kinderen van oudere mannen. Het blijkt dat de cellen die sperma aanmaken het DNA van de man minder correct kopiëren naarmate de man ouder wordt.
Martin Fielder, antropoloog aan de universiteit van Wenen beweert dat daarom oudere vader minder aantrekkelijke kinderen krijgen: “Om de zestien jaar verdubbelt het aantal mutaties. Een 20-jarige heeft 25 mutaties in zijn sperma, een man van 40 jaar heeft er al 40 en wanneer hij 56 wordt, verdubbelt dat nog eens”. “Het effect daarvan is zichtbaar: iemand met een vader van 22 is 5 tot 10 procent aantrekkelijker dan een kind met een vader van 40 en dat verschil wordt groter met de leeftijd van de vader”. Al kan je over aantrekkelijk en onaantrekkelijk natuurlijk redetwisten.
Vrouwen van hun kant geven slechts een maximum van 15 genetische mutaties door aan hun kinderen, ongeacht de leeftijd van de moeder. Voor de studie, die is verschenen in het vakblad Nature, kregen zes vrouwen en zes mannen 4.018 foto’s te zien van 18- tot 20-jarige mannen en 4.416 foto’s van vrouwen uit dezelfde leeftijdsgroep. Ze moesten vervolgens hun aantrekkelijkheid quoteren. De jongeren met oudere vaders kregen consistent lagere quoteringen.
Chromosoom
Ze mogen dan minder aantrekkelijk zijn, kinderen van oudere vaders maken wel meer kans hun leeftijdsgenoten met jongere vaders te overleven. Professor Lee Smith, geneticus aan de universiteit van Edinburgh, verklaart in The Sunday Times dat ander onderzoek uitwees dat kinderen van oudere vaders langere telomeren hebben, de chromosoomuiteinden die in verband staan met een langere levensverwachting.
Deze website bevat info die mogelijks niet geschikt is voor kinderen. U bevestigt minstens 16 jaar te zijn. Deze website gebruikt cookies. U gaat daarmee akkoord.
