‘Omstaanderseffect’ en aanranding: wat het onderzoek vertelt
SEKS- EN RELATIEONDERZOEK
Seksuele agressie, die door de #MeToo-beweging naar de openbaarheid werden gebracht, domineren nieuwsberichten in binnen- en buitenland.
De beschuldigingen hebben geleid tot een aantal belangrijke vragen met betrekking tot getuigenissen van slachtoffers, de waarheidsgetrouwheid van het geheugen en o.a. het rechtssysteem in Amerika.
Als sociale wetenschappers die seksualiteit en geweld bestuderen, maakten Heather Hensman Kettrey (Clemson University) en Robert Marx (Vanderbilt University) echter een andere bedenking: waar waren bijvoorbeeld de klasgenoten van Kavanaugh en Ford tijdens het vermeende incident van seksueel misbruik tijdens de middelbare schooltijd, zovele jaren geleden?
De rol van omstaanders
Op basis van het getuigenis van Dr. Ford konden feestgangers dit incident niet opmerken, laat staan ingrijpen om het te stoppen. In feite hebben belangrijke getuigen beëdigde verklaringen afgelegd waarin staat dat ze niet hebben gezien of dat ze geen herinnering hebben aan de gebeurtenis. Terwijl sommige politici deze verklaringen hebben gebruikt om twijfel te zaaien over de beschuldigingen van Dr. Ford, zijn de hoger genoemde onderzoekers van mening dat deze verklaringen in overeenstemming zijn met onderzoek naar het gedrag van omstaanders in potentieel gevaarlijke situaties.
Meer dan 50 jaar onderzoek heeft een “omstaandereffect” gedocumenteerd waarbij getuigen niet ingrijpen in noodsituaties, vaak omdat ze aannemen dat iemand anders actie onderneemt. Recent onderzoek dat het bystander-effect specifiek op seksueel geweld heeft toegepast, heeft onthuld dat getuigen niet kunnen ingrijpen om een aantal veelvoorkomende redenen: ze merken de aanval niet op; ze geloven niet dat het hun verantwoordelijkheid is om in te grijpen; ze geloven niet dat ze de vaardigheden hebben om in te grijpen; of ze worden geremd door de overtuiging dat degenen om hen heen negatief zullen oordelen over interventies. Getuigen van seksueel geweld falen vaak om in te grijpen voor één – of een combinatie van – deze redenen.
Onder mandaat van de 2013 Campus Sexual Violence Elimination (SaVE) Act in de Verenigde Staten zijn universiteitscampussen overal in de Verenigde Staten begonnen met het implementeren van toeschouwertrainingsprogramma’s. Deze programma’s streven ernaar jongeren te sensibiliseren voor de waarschuwingssignalen van aanranding, zoals een jonge man die een jonge vrouw naar een afgelegen plek leidt en hen vaardigheden aanreikt zodat ze weten hoe ze moeten ingrijpen wanneer dat nodig is. Deze programma’s kunnen bijvoorbeeld jongeren leren een vriend te helpen om thuis te geraken wanneer hij of zij te veel heeft gedronken, een gesprek met een jonge vrouw aan te gaan die zich ongemakkelijk lijkt te voelen bij haar date, of de politie te bellen.
Omstanders trainen lijkt te helpen
De onderzoekers waren nieuwsgierig naar de effecten die deze omstaandersprogramma’s hebben op het gedrag van jongeren. In een onderzoek analyseerden ze gegevens van meer dan 6000 studenten in de Verenigde Staten en ontdekten dat programma’s die ontworpen zijn om seksueel geweld te voorkomen door de interventies van toeschouwers te vergroten, een significant effect hebben op het gedrag van toeschouwers. Vergeleken met leeftijdsgenoten die niet deelnamen aan een toeschouwerprogramma, meldden universiteitsstudenten die wel deelnamen een groter vermogen om in te grijpen en grotere intenties om in te grijpen, mocht een situatie dat vereisen.
Het belangrijkste is dat degenen die deelnamen aan een toeschouwerprogramma rapporteerden dat ze zich daadwerkelijk bezighielden met meer interventiegedrag van toeschouwers dan degenen die niet aan een programma deelnamen. Gemiddeld rapporteerden deze deelnemers in de maanden na het toeschouwersprogramma nog twee gevallen van omstaandersinterventie dan hun leeftijdsgenoten die geen toeschouwersprogramma bijwoonden. Eenvoudig gezegd, omstaanders zijn succesvol in het aanmoedigen van omstaanders om in te grijpen als ze getuige zijn van aanranding of de waarschuwingssignalen.
Deze bevindingen zijn vooral belangrijk omdat uit onderzoek blijkt dat traditionele programma’s voor seksuele agressie, die gericht zijn op het gedrag van potentiële slachtoffers of potentiële daders, niet bijzonder effectief zijn om aanranding te voorkomen. Zo kan het vermogen om aanranding te voorkomen in de handen van omstaanders liggen.
Als onderzoekers die seksualiteit, geweld en prosociaal gedrag bestuderen, zijn de auteurs van mening dat omstanders hun ogen open moeten houden voor potentiële slachtoffers. Het onderzoek toont aan dat het hebben van een opleiding over omstaanderstrategieën leidt tot meer interventie, wat zou moeten leiden tot minder seksuele aanvallen.
Bronnen
http://theconversation.com/bystander-effect-and-sexual-assault-what-the-research-says-104360