Weten ouders, hulpverleners, opvoeders of leerkrachten wat een kind online doet? Op welke sociale netwerken zijn ze actief? Met wie zijn ze bevriend? Beseffen we voldoende dat sociale media ook geseksualiseerde media zijn?
seks
Kinderen en jongeren zijn gek van online media. Via allerlei internetplatformen treden ze snel in interactie met elkaar en met de wereld. Het gaat over weblogs, YouTube, Vimeo, Facebook, wiki en andere.
Vooral sociale media zijn populair. Hier kan men onderling contact hebben via tekst, beeld, klank of games, zonder of met slechts geringe tussenkomst van een redactie.
…
Pubers voelen zich massaal aangetrokken tot sociale media omwille van de dynamische interacties. Zij groeien op met een haast aangeboren interesse voor het onlinegebeuren.
Ze worden daarom al eens ‘screenagers’ genoemd. Deze samentrekking van ‘screen’ en ‘teenager’ duidt op de vlotheid waarmee jongeren technologie aanwenden om met elkaar in verbinding te staan en elkaar te ‘liken’.
Hierbij lijkt een ongezonde gedragscomponent niet ver weg te zijn. Volgens sommige psychologen kan deze sterke behoefte aan interactie en zich steeds verbonden willen voelen met elkaar, wijzen op een obsessieve en compulsieve aandoening.
Op zich is deze hang naar likes niet abnormaal. Ook in het leven zonder sociale media doet dit zich voor. Jonge mensen zijn op zoek naar zichzelf via de anderen. Populariteit is dan niet enkel een barometer voor sociaal succes, maar ook een vorm van zelfontplooiing.
….
Jongeren kunnen voor zichzelf een gevaar vormen indien zij door frequent contact met geseksualiseerde media aan het eigen zelfbeeld gaan twijfelen. Ze beschouwen hun lichaam als minderwaardig tegenover wat er getoond wordt.
Op zich is het geen probleem dat jongeren in seks en porno geïnteresseerd raken. Wel dat ze hiermee ongevraagd, veelvuldig en op een eenzijdige manier mee overspoeld worden. Bloot lijkt niet de grootste boosdoener, wel het seksueel geïdealiseerde en gereduceerde lichaamsbeeld. Vrouwen zijn slank, breekbaar en een lustobject, mannen zijn zwaar gespierd en op seks belust.
Zonder het te beseffen, stemt men het eigen lichaam af op de lichamen die men in sociale media ziet. Het eigen lichaam wordt afgewogen aan de lichaamsbeelden uit de online cultuur. Dit staat bekend als de seksuele objectiveringstheorie.
….
Jonge mensen halen hun informatie over seks en relaties eerst en vooral op het internet. Media-opvoeding zal dan ook per definitie seksuele opvoeding zijn.
….
Jongeren die herhaaldelijk in aanraking komen met seksueel getinte beelden, gaan sneller actief op zoek naar dergelijk materiaal. Een vijfde van de elf- en twaalfjarigen geeft aan dit te doen. Bij dertien- en veertienjarigen loopt dit op tot één op vier. Bij de zestienjarigen gaat het om ongeveer de helft.
…
Man als dominant, vrouw als lustobject
Wat we weten is dat deze geseksualiseerde beelden vaak dezelfde kenmerken hebben. Mannen worden voorgesteld in een seksueel dominante rol, vrouwen als te veroveren lustobject of als zeer verleidelijk. Het lijkt alsof vrouwen hardhandig mogen aangepakt worden.
…
Ouders doen er goed aan om een open houding en gezonde interesse te tonen in de leefwereld van hun kind. Ook over hun surfgedrag. Zo leert het kind nadenken over wat het wil en over wat niet door de beugel kan. Ze worden beter voorbereid op het maken van keuzes. Dat leidt tot veiliger relationeel en seksueel gedrag.
Een kruistocht voeren tegen het geseksualiseerde en pornografische karakter van sociale media heeft geen zin. Het is zinvoller jonge gebruikers mediawijs te maken. Hiervoor moeten wij zelf eerst voldoende bewust zijn van de seksuele impact van de sociale media. Vragen zoals: ‘Hoe was het op Facebook vandaag?’ en ‘Wat vind je van sexting?’ zijn noodzakelijk in gesprekken met kinderen en jongeren.
Kwetsbaar
Gelukkig blijkt uit onderzoek dat kinderen en jongeren met een stabiele thuissituatie, een gezonde persoonlijkheid en geen psycho-seksuele trauma’s veel minder kwetsbaar zijn voor dergelijke beelden. Zij imiteren niet zomaar alles wat ze voorgeschoteld krijgen en denken hierover kritisch na. Hun sociaal mediagebruik is gezonder dan dat van jongeren die een grotere kwetsbaarheid vertonen, met persoonlijkheidsproblemen kampen of uit een getraumatiseerde context komen.
…
Ouders, opvoeders, hulpverleners en iedereen die met kinderen en jongeren werkt of in contact komt, moeten hun verantwoordelijkheid opnemen om de samenleving te behoeden voor seksisme. Sociale media-opvoeding moet tegelijk seksuele opvoeding zijn. Deze voorziet mensen van gezonde bouwstenen om kritisch om te gaan met het online-gebeuren. We moeten daarom explicieter investeren in seksuele opvoeding, seksualiteit meer ter sprake te brengen in het onderwijs, vormingscursussen en media.
…
Breng het gebruik van sociale media ter sprake in je gesprekken met jongeren en ouders. Vraag er naar dat ze sociale media gebruiken terwijl jij er bij bent. Zo kan je aan de hand van wat je te zien krijgt de reflectie opstarten. In een gesprek over lichaamsbeeld of seksualiteit kan je vragen om te laten zien waar men zijn info haalt of welke sites men bezoekt.
Deze website bevat info die mogelijks niet geschikt is voor kinderen. U bevestigt minstens 16 jaar te zijn. Deze website gebruikt cookies. U gaat daarmee akkoord.
