SEKS- EN RELATIEONDERZOEK

Foto van Mika Baumeister
Een op de twee jongeren uit Antwerpen, Brussel en Charleroi geeft aan dat seksuele intimidatie hun vrijheid beperkt. Dat schrijft De Standaard op 21/06/2021 op basis van een rapport van Plan International.
Uit een eerste bevraging van Plan International bij 700 jongeren bleek dat 91 procent van de meisjes en 28 procent van de jongens uit Antwerpen, Brussel en Charleroi al last heeft gehad van seksuele intimidatie in de publieke ruimte.
Opvallende conclusie is dat meisjes er altijd en overal mee te maken kunnen krijgen. Meestal is seksuele intimidatie verbonden aan bepaalde activiteiten: 31 procent gebeurt tijdens het wandelen op straat, 15 procent op het openbaar vervoer en 17 procent tijdens een vrijetijdsactiviteit, zoals bij het uitgaan of in een park. De onderzoekers merkten op dat 50 procent van de bevraagden bepaalde plaatsen gaat vermijden, geen oogcontact maakt en andere kleding draagt om zich aan te passen aan de situatie.
Om meer data te verzamelen, richtte Plan het onlineplatform Safer Cities op. Het is de bedoeling dat de jongeren daarop het voortouw nemen. Wie in Brussel, Antwerpen of Charleroi woont, kan erop signaleren waar hij of zij lastiggevallen werd en wat de aard van de intimidatie was. Ook de stad Gent heeft zich recent aangesloten.
Volgens de gebruikers van het platform is er een speciale rol weggelegd voor omstanders in gevallen van seksuele intimidatie. In Antwerpen gaf 97 procent en in Charleroi 91 procent aan dat ze door niemand werden geholpen.
Hoe groot het probleem van seksuele intimidatie is? Dat is moeilijk te zeggen, want slechts een fractie van de slachtoffers dient ook effectief klacht in. Wereldwijd spreekt men daarom over het ‘donkere cijfer’. Volgens Plan International zou ook in België slecht 5% van de slachtoffers klacht indienen.
Om de problematiek in ons land in kaart te brengen interviewde Plan International in september 2019 bijna 700 jongeren tussen 15 en 24 jaar over hun ervaringen. Het ging om 341 jongens en 359 meisjes uit Antwerpen, Brussel en Charleroi. 91% van de meisjes gaf aan dat ze al eens te maken kregen met seksuele intimidatie, tegenover 28% van de geïnterviewde jongens.
4 op de 5 meisjes gaf aan dat ze al werden nagefloten, aangestaard of seksistische opmerkingen over hun uiterlijk te horen kregen. 3 op de 5 gaf aan dat ze al eens te maken kregen met overdreven flirterig gedrag, en een derde werd slachtoffer van ongewenste aanrakingen.
Uit de analyse bleek dat slachtoffers seksuele intimidatie sterk internaliseren. De helft van de meisjes die getuigden op het platform liet ook weten dat seksuele intimidatie een fundamentele invloed heeft op hun bewegingsvrijheid. Velen gaven aan dat ze bepaalde plekken vermijden of er niet alleen durven komen. En 25% van de meisjes stelt dat seksuele intimidatie zo vaak voorkomt dat ze het niet meer merken.

Bron https://www.planinternational.be/nl/blog/slachtoffer-seksuele-intimidatie
‘Het dagelijks leven van meisjes wordt beïnvloed’, stelt Plan International vast. ‘Ze kiezen er bewust voor om zich op een andere manier te kleden wanneer ze uitgaan, een andere wandelroute te nemen en hun interactie met de omgeving aan te passen.’
Opvallend: in Brussel zei 90 procent van de slachtoffers dat er wél iemand tussenkwam. Volgens de organisatie is dat deels te danken aan eerdere campagnes rond het omstanderseffect in de hoofdstad. Dat is volgens Plan International het bewijs dat bewustwordingscampagnes werken. ‘De afgelopen jaren liepen in Brussel diverse campagnes over het omstaanderseffect.’ Die term duidt op het effect dat omstaanders bij seksuele intimidatie niet ingrijpen omdat anderen dat ook niet doen. ‘Die campagnes in Brussel kunnen het verschil in de cijfers verklaren.’
Wat kunnen we hieruit concluderen? Seksuele intimidatie komt voor bij iedereen.
Ongewenst gedrag van seksuele aard gebeurt thuis, op het werk, in het openbaar vervoer, online of op straat. Maar het komt jammer genoeg ook voor op misschien veeleer onverwachte plaatsen zoals een school, een jeugdbeweging, een sportclub, enz.
1. Fysieke intimidatie
Een ongewenste aanraking, iemand zonder toestemming uitkleden of opdringerig ‘aanschuren’ op een festival. Het zijn duidelijke voorbeelden van ongewenst fysiek contact. Ook het op en neer kijken naar iemand waardoor die persoon zich ongemakkelijk voelt of het blokkeren van iemands pad wordt bestempeld als seksuele intimidatie. Uit onze jongerenpeiling blijkt dat 1 meisje op 5 al slachtoffer was van ongewenste aanrakingen.
2. Verbale intimidatie
Aandringen voor seksuele gunsten, seksueel suggestieve opmerkingen schreeuwen, ongewenst flirten, ongewenste opmerkingen over het lichaam van een persoon maken, iemand nafluiten, grappen over iemands seksuele handelingen of seksuele geaardheid, … Er zijn oneindig veel voorbeelden van ongepaste en ongewenste verbale gedragingen. Zo werd 82% van de gepeilde meisjes al nagefloten, kreeg 62% reeds opmerkingen over hun uiterlijk en had 59% last van opdringerig ongewenst geflirt.
3. Visuele intimidatie
Ook het tonen of verspreiden van seksueel expliciete afbeeldingen en objecten wordt beschouwd als ongepast. 9% van de meisjes die we bevroegen, gaf aan dat er al ongewenst intieme foto’s van hen online verspreid werden.
Waar kunnen slachtoffers terecht?
Uit onze peiling blijkt dat jongeren vaak niet weten waar ze met hun verhaal of klacht kunnen aankloppen. Sommigen konden terecht bij hun vrienden (48%) of familie (27%). Dat is op zich zeker al zinvol! Maar slechts 7% ging naar een psycholoog, 6% naar een leerkracht en ook slechts 6% naar de politie. Te veel jongeren blijven met hun negatieve ervaring zitten, zonder erover te praten met iemand die ze vertrouwen, zonder (professionele) hulp te zoeken.
Seksuele intimidatie is niet OK. Strijd zelf mee tegen seksuele intimidatie en lees onze tips over hoe je kan reageren als getuige.
Niet minder dan 93% van de jongeren geeft aan dat er nood is aan meer preventieve maatregelen. De ervaring van Plan International in andere landen leert dat zulke maatregelen meest effectief zijn als beleidsmakers rekening houden met de concrete ervaringen van jongeren, en als ze data verzamelen die opgesplitst zijn volgens gender en leeftijd. En dat is precies wat het “Safer Cities” platform van Plan International België mogelijk maakt. Hier vind je meer info.
Bronnen