Jongeren hebben steeds meer moeite om ‘in het echte leven’ te praten met elkaar of
Foto G Gielen
relaties aan te knopen. Dat concludeert jongerentelefoon Awel, op basis van contacten met jongeren.
Toen er nog geen sociale media waren, waren de regels eenvoudig. Je werd verliefd, je verzamelde al je moed, je stapte op de ander af en dan kon het alle kanten uit. Met de komst van Facebook, Instagram en andere socialenetwerksites veranderde dat. Contact leggen kon voortaan ook virtueel. Maar de gevolgen zijn dramatisch, stelt Awel vast. Uit gesprekken die de jongerentelefoon had met 120 jongens en meisjes tussen 11 en 19, blijkt dat jongeren het als een heel groot probleem ervaren om los te komen van dat virtuele en elkaar te leren kennen in het ‘echte’ leven.
Uit een onderzoek dat de Universiteit Antwerpen uitvoerde bij bijna vijfhonderd jongeren, blijkt dat flirten een voornamelijk digitale aangelegenheid is geworden. Doctoraatsonderzoeker Joris Van Ouytsel: “Online vallen de remmingen weg. Als je de ander niet moet aankijken, vinden jongeren praten gemakkelijker. Je doet het op je eigen tempo, want je kiest zelf wanneer je antwoordt op een bericht. En afwijzing per sms komt minder hard aan.”
Relaties starten niet alleen steeds vaker op sociale media, soms gaan ze daar vaak ook een heel eigen leven leiden. Declercq: “We komen soms in contact met jongeren die zeggen dat ze hun lief énkel kennen vanop sociale media en hem of haar nog nooit in het echt hebben gezien.”
Verliefdheid staat op twee in de top tien van thema’s waarover kinderen en jongeren contact opnemen met Awel. In 2016 kwam het thema in 5.109 gesprekken aan bod, in nog eens 1.411 gesprekken ging het over partnerrelaties. Toch wordt vaak nonchalant gereageerd op hun vragen, want ‘kinderen hebben toch nog niet zo veel te verliezen in een relatie?’
Ook afwijzing komt ook voor een kind hard aan. Hechting behoort immers tot ons overlevingsinstinct, en wanneer je geslachtshormonen nog eens door je lijf gieren en het relativerende deel van je hersenen nog volop moet rijpen, wordt het nog moeilijker om felle emoties te plaatsen. Hoe je in je jeugd leert met intimiteit om te gaan, is bovendien bepalend voor de rest van je leven.
Ernstig nemen
Kinderen willen alleen maar iemand die hen ernstig neemt. Iemand die luistert en zelfs zegt “Natuurlijk voel je je daar verdrietig bij, natuurlijk is het moeilijk om op iemand af te stappen.” Je kan ook begrip tonen door vragen te stellen over de situatie en de gevoelens, en door de jongere te helpen bij het benoemen van gevoelens en gedachten. Met dat laatste help je de jongere meteen ook het verhaal te structureren en zo krijgt hij of zij meer pak op de situatie.
Niet alleen in woorden, ook in daden
Kinderen en jongeren praten niet noodzakelijk met volwassenen over deze thema’s. Met hun ouders gaan ze moeilijk het gesprek aan, omdat ze zich schamen maar ook omdat ze aanvoelen dat de ouders het zelf druk of moeilijk hebben. Het is belangrijk dat we allemaal wat realistischer worden in onze liefdesverwachtingen.
Hoewel seksualiteit vaak nog geen deel uitmaakt van de partnerrelatie van jongeren, is het belangrijk om er aandacht aan te besteden. En dat gebeurt ook, maar vaak gaat die aandacht voor seksualiteit ten koste van aandacht voor relaties. De les ‘Relationele en seksuele vorming’ op school gaat vaak enkel over het laatste. Die focus houdt nog een tweede valkuil in: omdat er zoveel over gesproken wordt, gaan volwassenen er verkeerdelijk vanuit dat jongeren alles al weten over seksualiteit, ‘dat het wel duidelijk is’.
Jongeren blijven daardoor vaak met erg praktische vragen zitten: ‘Hoe moet ik nu tongzoenen, en hoe moet ik mijn hoofd dan houden?’ Of zoals een jongen letterlijk aan Awel vroeg na een les seksuele opvoeding: ‘Ik heb gehoort tijdens de les so over mastruberen maar nu is mijn vraag wat is dat eigenlijk want ik schaamde mij om het te vragen.’
Deze website bevat info die mogelijks niet geschikt is voor kinderen. U bevestigt minstens 16 jaar te zijn. Deze website gebruikt cookies. U gaat daarmee akkoord.
