Vrouwen hebben de pil, het spiraaltje, de hormoonpleister en tientallen andere manieren om aan geboortebeperking te doen. Voor mannen is het aanbod veel beperkter: er zijn condooms en er is de vasectomie, maar die laatste is meteen een erg drastische ingreep. Onderzoekers uit de Amerikaanse staat Californië hebben nu een speciale gel ontwikkeld die mannen zou toelaten om tot twee jaar lang seks te hebben zonder risico op zwangerschap.
Bij bavianen werkt het in ieder geval. Nu moeten menselijke proefpersonen ‘Vasalgel’ uit gaan proberen, en als alles meezit kan de revolutionaire anticonceptiemethode voor mannen dan in 2017 op de markt komen in de Verenigde Staten.
Hoe zou het debat over anticonceptie veranderen, wanneer de belangrijkste verantwoordelijkheid bij mannen ligt?
Vasalgel is een soort gel die in de zaadleider wordt gespoten, en die de toevoer van sperma blokkeert. Een kleine ingreep, onder plaatselijke verdoving, die niet langer dan een kwartiertje duurt, maar die tot tien jaar effectief kan blijven.
De voordelen zijn duidelijk: geen gerommel meer met condooms, en de onvruchtbaarheid is, anders dan bij een sterilisatie, niet permanent. De gel kan namelijk desgewenst weer worden ‘weggespoeld’, waarna de man gewoon weer kinderen kan krijgen. Bovendien heeft het middel geen hormonale werking, zoals veel anticonceptiemethoden voor vrouwen, en lijkt het daardoor dus ook minder bijwerkingen te hebben.
Niet nieuw
Revolutionair, misschien, maar niet bepaald nieuw. Het idee stamt al uit 1979: de Indiase wetenschapper Sujoy Guha ontwikkelde toen zijn methode Risug, waar Vasalgel een variant op is. Hij zag het als een oplossing voor de overbevolking in zijn land.
Maar toen hij in 2002 met pensioen ging, was hij nog steeds bezig met zijn eenmansstrijd om de methode officieel erkend te krijgen. In India is het middel al wel op menselijke proefpersonen getest, en tot nu toe werkte het steeds.
Waarom duurt het zo lang voor een zo evident nuttige medische doorbraak op de markt komt? Daar kan de Canadees Ronald Weiss meer over vertellen. Eind jaren negentig raakte hij geïnteresseerd in Risug, en hij zag er wel wat in voor de Noord-Amerikaanse markt. Maar, zo vertelde hij in 2011 aan het blad Wire, na een paar jaar haakte hij, moegestreden, weer af.
Om een middel medisch erkend te krijgen, zijn er klinische testen nodig. Heel veel klinische testen. En die zijn duur. Het lukte Weiss niet om grote investeerders te vinden. “Farmaceutische bedrijven zijn niet geïnteresseerd in dit soort eenmalige producten”, aldus Weiss. “Die zijn geïnteresseerd in dingen die ze kunnen blijven verkopen, zoals de pil, of Viagra.”
In een recente test voorkwam de Vasalgel succesvol zwangerschap bij 16 apen voor een periode van twee jaar. “We merken dat deze methode veilig is en minder complicaties veroorzaakt dan een klassieke vasectomie”, zegt onderzoekster Catherine VandeVoort van het California National Primate Research Centre.
De gel wordt ontwikkeld door de Parsemus Foundation in Berkeley, een soort vzw die onderzoek doet naar anticonceptie.
Sinds een paar jaar heeft de kleine non-profitorganisatie Parsemus Foundation de taak op zich genomen om het middel door het Amerikaanse goedkeuringsproces te loodsen. Parsemus richt zich op het ontwikkelen van ‘goedkope oplossingen die genegeerd worden door de farmaceutische industrie’.
Parsemus had een succesje te melden. Eerder was Vasalgel al succesvol getest op konijnen, nu was het de beurt aan enkele fortuinlijke bavianen om het uit te proberen. Drie mannetjes ondergingen de ingreep, en werden vervolgens langere tijd in een soort bavianenharem gezet. Toch hebben ze daar geen vrouwtjes zwanger weten te maken.
Daarmee komt de fase van het testen op mensen nu echt in zicht. In 2015 moet die plaatsvinden, en volgens het meest optimistische tijdsschema zou het middel vervolgens in 2017 commercieel beschikbaar moeten zijn.
Dan is er overigens nog wel wat geld nodig. Persemus heeft weliswaar wat kleinere investeerders gevonden, maar de grote farmaceutische bedrijven laten het ook nu weer afweten. De stichting overweegt een crowdfundingsactie.
Deze website bevat info die mogelijks niet geschikt is voor kinderen. U bevestigt minstens 16 jaar te zijn. Deze website gebruikt cookies. U gaat daarmee akkoord.
