Dit zijn verontrustende en onzekere tijden. Ons leven is effectief in de wacht gezet. En voor sommige mensen heeft ook de mogelijkheid om ouder te worden on hold gezet doordat praktisch overal vruchtbaarheidsbehandelingen zijn opgeschort vanwege de COVID-19-pandemie. Dit heeft duizenden vruchtbaarheidspatiënten in het ongewisse gelaten, met onzekerheid en verdriet. Giulia Cavaliere Lecturer in Professional Practice, Values and Ethics, Lancaster University schreef er een bijdrage over in The Conversation.
In het Verenigd Koninkrijk heeft onder leiding van de British Fertility Society en de Association of Reproductive and Clinical Scientists, de Human Fertilization and Embryology Authority instructies opgesteld die vereisen dat vruchtbaarheidsklinieken alle behandelingen onderbreken (met uitzondering van het behoud van vruchtbaarheid voor kankerpatiënten). Ook in België en Nederland zijn al deze behandelingen stopgezet voor onbekend duur.
Dit komt gedeeltelijk omdat de impact van COVID-19 op zwangere vrouwen nog steeds niet duidelijk is. Vruchtbaarheidsbehandelingen brengen ook nauw contact tussen patiënten en personeel met zich mee, waardoor het onmogelijk is om sociale afstandsmaatregelen te respecteren. En aangezien de zorg voor COVID-19-patiënten prioriteit heeft bij de distributie van beschikbare medische middelen, vallen vruchtbaarheidsbehandelingen onder de categorie niet-essentiële behandelingen en procedures.
Dit heeft zeer ernstige gevolgen gehad voor vruchtbaarheidspatiënten. Voor sommigen voegt deze opschorting een onbepaalde hoeveelheid tijd toe aan de jaren die ze proberen zwanger te worden voordat ze in aanmerking komen voor behandeling – en aan de maanden op de wachtlijst voor IVF.
Voor degenen die hormonale medicijnen hebben geïnjecteerd en hun slaap, voeding, mentale en fysieke gezondheid nauwlettend in de gaten hebben gehouden, lijkt dit allemaal tevergeefs te zijn gebeurd. De leeftijdsgrens om in aanmerking te komen voor IVF varieert bijvoorbeeld in het VK. Deze schorsing kan betekenen dat vrouwen van 35 jaar in sommige gebieden en 42 in andere niet langer in aanmerking komen voor behandeling.
Essentieel versus niet-essentieel
Dit roept vragen op over wat als “essentiële behandelingen” moet worden beschouwd. Men zou kunnen stellen dat vruchtbaarheidsbehandelingen inderdaad niet essentieel zijn. Gewoonlijk sterft er niemand of loopt hij levensreddende diagnoses of behandelingen mis. Inderdaad, denken aan het krijgen van een kind tijdens een pandemie, lijkt misschien een “ijdelheid van ijdelheden”.
Tijdens discussies over de ethiek van reproductieve technologieën bekritiseren sommigen volgens Cavaliere om deze redenen vruchtbaarheidsbehandelingen – vooral wanneer ze betrekking hebben op de ontwikkeling en het gebruik van nieuwe technologieën. Ze zijn van mening dat overheidsfinanciering elders moet worden toegewezen en aangewend voor urgentere medische kwesties. Anderen beweren ook dat er veel kinderen zijn die geadopteerd moeten worden en dat mensen op veel andere manieren ouders kunnen worden, zonder dure en omslachtige procedures.
Een andere kritiek op reproductieve technologieën benadrukt dat de beslissing om vruchtbaarheidsbehandelingen te ondergaan niet geheel autonoom is en dat onderdrukkende maatschappelijke normen de voorkeuren van mensen vormen. Deze normen benadrukken de waarde van het hebben van genetisch verwante kinderen boven andere vormen van gezinsvorming – waarbij vrouwen de grootste gezondheidsrisico’s nemen.
De pandemie van COVID-19 heeft de gezondheidszorgsystemen ongekend zwaar belast. Het zou dus gemakkelijk zijn om te concluderen dat vruchtbaarheidsbehandelingen geen prioriteit mogen zijn. Maar misschien moeten we in plaats daarvan hun sociale waarde heroverwegen oordeelt Cavaliere.
Ethiek van vruchtbaarheidsbehandeling
Onvruchtbaarheid kan diepgaande psychologische implicaties hebben en kan leiden tot zelfverwijt en leed. Het stoppen van vruchtbaarheidsbehandelingen verergert dit alles. Maar het is gedeeltelijk te wijten aan sociale normen dat de ervaring van onvruchtbaarheid zo psychologisch verwoestend is.
Vruchtbaarheidsbehandelingen een prioriteit maken tijdens een pandemie en het verhogen van de financiering in normale tijden kan de mening ondersteunen dat het hebben van een genetisch verwant kind de enige waardevolle manier is om ouder te worden.
Dit stelt een dilemma: moet de wens van mensen om een genetisch verwant kind te krijgen, worden vervuld, zelfs als dit de onderdrukkende sociale normen zou bevorderen?
Biologische families worden nog steeds gezien als de meest aantrekkelijke families.
In haar boek Resisting Reality: Social Construction and Social Critique stelt de filosoof Sally Haslanger dat er twee manieren zijn om dit moeilijke probleem aan te pakken.
Een manier is om aan de wensen van mensen te voldoen en ze zo dicht mogelijk bij de sociale normen te brengen. Het stopzetten van vruchtbaarheidsbehandelingen tijdens de pandemie en het verhogen van de financiering zou een manier zijn om dit te doen. Een andere manier zou zijn om de dominantie van dergelijke sociale normen te bestrijden, zelfs als er negatieve gevolgen zijn voor de betrokkenen.
Overheersing van genetische banden
In haar onderzoek concentreert Cavaliere zich op de ethische en politieke vragen die ontstaan bij de ontwikkeling en het gebruik van reproductieve technologieën. Volgens haar mag geen van deze benaderingen worden uitgesloten bij het omgaan met dit dilemma.
Integendeel, de wens van mensen om genetisch verwante kinderen te hebben, moet worden gerespecteerd, samen met inzicht in de kosten om er niet aan te voldoen. Covid 19 moet prioriteit krijgen momenteel maar men mag de psychologische impact van mensen die graag een kind willen en nu in de kou blijven staan, ook niet verwaarlozen om niet later een groep extra psychische problemen te krijgen. Nu de pandemie begint te verminderen moeten ook deze zogenaamd niet essentiële behandelingen terug een belangrijke plaats krijgen binnen de geneeskunde.
Deze website bevat info die mogelijks niet geschikt is voor kinderen. U bevestigt minstens 16 jaar te zijn. Deze website gebruikt cookies. U gaat daarmee akkoord.
