Tijdens de zwangerschap ondergaat het vrouwelijk lichaam een aantal fysieke
Photo by Pelayo Arbués
veranderingen, waaronder extra bloed in het lichaam, een snellere hartslag, meer werk voor de nieren, diepere ademhaling en veranderingen in het spijsverteringskanaal die brandend maagzuur, misselijkheid of braken kunnen veroorzaken. De meeste — zo niet alle — van deze veranderingen worden veroorzaakt door zwangerschapshormonen, zoals oestrogeen, progesteron en humaan choriongonadotrofine.
Uit eerder onderzoek blijkt dat zwangerschapshormonen ook veranderingen in de hersenen kunnen veroorzaken.
Nu hebben onderzoekers van de University of California — Santa Barbara voor het eerst aangetoond hoe hormonale verschuivingen de hersenen tijdens de zwangerschap veranderen, waaronder veranderingen in de hoeveelheid witte en grijze stof in de hersenen.
Precieze beeldvorming onthult belangrijke veranderingen in de hersenen tijdens de zwangerschap.
Voor deze studie volgden onderzoekers een 38-jarige vrouw, waarbij ze 26 Magnetic Resonance Imaging (MRI)-scans en bloedafnames uitvoerden vanaf 3 weken voor de conceptie tot 2 jaar na de bevalling.
“De hersenen zijn een endocrien orgaan en geslachtshormonen zijn krachtige neuromodulatoren, maar veel van die kennis komt uit dierstudies,” legde Emily G. Jacobs, PhD, universitair hoofddocent Psychological & Brain Sciences aan de University of California – Santa Barbara en hoofdauteur van deze studie uit aan Medical News Today.
“Menselijke studies zijn meestal afhankelijk van hersenbeeldvorming en endocriene beoordelingen die worden verzameld bij groepen mensen die op één punt in de tijd worden geobserveerd. Maar dat soort groepsgemiddelde-benadering kan ons niets vertellen over hoe de hersenen van dag tot dag of van week tot week veranderen, terwijl hormonen ebben en vloeien,” benadrukte ze.
“Mijn laboratorium hier aan de UC Santa Barbara gebruikt nauwkeurige beeldvormingsmethoden om te begrijpen hoe de hersenen reageren op belangrijke neuro-endocriene overgangen – de circadiane cyclus, de menstruatiecyclus, de menopauze en nu een van de grootste neuro-endocriene overgangen die een mens kan ervaren, zwangerschap”, vertelde Jacobs.
Vermindering van grijze massa tijdens de zwangerschap: is het echt slecht?
Na analyse van de MRI-scans ontdekten Jacobs en haar team dat de meest opvallende veranderingen in de hersenen van de studiedeelnemer tijdens haar zwangerschap een vermindering van het volume van corticale grijze massa waren, die aanhield na de bevalling.
Het grootste deel van de buitenste laag van de hersenen bestaat uit grijze massa, die voornamelijk informatie in de hersenen verwerkt en helpt bij het controleren van gedachten, emoties, geheugen en spierbewegingen.
Jacobs benadrukte dat:
“Soms ergeren mensen zich als ze horen dat het volume van grijze massa afneemt tijdens de zwangerschap, maar dit is waarschijnlijk niet slecht. Deze verandering weerspiegelt de ‘fijnafstemming’ van neurale circuits, niet anders dan de corticale verdunning die optreedt tijdens de puberteit. In beide gevallen zorgt dit adaptieve proces ervoor dat de hersenen zich specialiseren.”
“Denk aan Michelangelo’s David,” illustreerde ze. “De kunstenaar begint met een blok marmer en de onderliggende schoonheid wordt onthuld door de kunst van het verwijderen door het materiaal zorgvuldig te slijpen en te verfijnen. Bij de hersenen vindt dit proces vroeg in de ontwikkeling plaats, opnieuw tijdens de puberteit, en zwangerschap weerspiegelt waarschijnlijk een nieuwe golf van corticale verfijning.”
Toename van witte hersenstof tijdens de zwangerschap
Bovendien ontdekten wetenschappers opmerkelijke toenames van witte hersenstof die zich dieper in de hersenen bevinden, waarvan ze meldden dat deze piekte in het tweede trimester en terugkeerde naar normale niveaus van vóór de zwangerschap rond de tijd van de geboorte.
Ongeveer 60% van de hersenen bestaat uit witte hersenstof, die verschillende hersengebieden met elkaar verbindt om te helpen bij communicatie voor focus, leren en evenwicht tijdens het bewegen.
“Er is zoveel over de neurobiologie van zwangerschap dat we nog niet begrijpen”, zei Jacobs. “Het is niet omdat vrouwen te ingewikkeld zijn; het is niet omdat zwangerschap een soort Gordiaanse knoop is. Het is een bijproduct van het feit dat de biomedische wetenschappen de gezondheid van vrouwen vaak negeren. Het is 2024 en dit is de eerste glimp die we opvangen van deze fascinerende neurobiologische transitie en onze onwetendheid heeft gevolgen.”
“Wetenschappers hebben niet de gegevens die we nodig hebben om postnatale depressie te voorspellen voordat deze zich manifesteert; we hebben niet de gegevens die we nodig hebben om de effecten van preeclampsie op de gezondheid van de hersenen op latere leeftijd te begrijpen,” vervolgde ze.
“We hebben betere gegevens nodig. Vrouwen vormen de helft van de bevolking, maar slechts [ongeveer] 10% van het NIH [National Institutes of Health]-budget gaat naar aandoeningen die voornamelijk vrouwen treffen. Van de 50.000 artikelen over beeldvorming van de menselijke hersenen die de afgelopen 30 jaar zijn gepubliceerd, richt minder dan de helft van 1% zich op gezondheidsfactoren die uniek zijn voor vrouwen. Dus als we het hebben over de ‘wetenschappelijke kennisbasis’, laten we dan eens kijken, wiens lichaam dient het?”
Wat is het doel van deze veranderingen in de hersenen?
Nadat hij deze studie had bekeken, vertelde Clifford Segil, DO, neuroloog bij Providence Saint John’s Health Center in Santa Monica, CA, aan MNT dat hij dit onderzoek fascinerend en tot nadenken stemmend vond.
“Ik vind het zo gaaf dat we de hersenen van een vrouw tijdens de zwangerschap kunnen afbeelden met een MRI zonder de moeder en haar ontwikkelende baby schade toe te brengen, omdat MRI geen straling gebruikt en de elektronen van mensen niet laat wiebelen”, vertelde Segil ons.
“Het is fascinerend om gegevens te zien die suggereren dat een zwangere moeder een tijdelijke toename van witte stof heeft met een afname van grijze stof tijdens de zwangerschap”, voegde hij toe.
Hij merkte echter ook op dat het onderzoek benadrukt hoeveel vragen over veranderingen in de hersenen tijdens de zwangerschap nog onbeantwoord blijven. De belangrijkste is: wat is het doel van deze veranderingen?
“Ik beschrijf grijze stof als een computerruimte vol servers en computers en de grijze stof zijn alle computers op deze serverrekken”, zei Segil.
En, vervolgde hij, “de manier waarop ik witte materie beschrijf is een computerruimte met talloze draden, verlengsnoeren, netwerkkabels en de witte materie is al deze onderlinge verbindingen.”
“Tijdens de zwangerschap, zo toonde dit artikel aan, had de moeder [wiens geval de onderzoekers bestudeerden] een afname in het aantal ‘computers’ dat draaide, met een toename in het aantal ‘kabels’ dat rond haar hersenen liep. Stel je een kamer voor met extra overspanningsbeveiligingen, verlengsnoeren, netwerkkabels is als het brein van een zwangere vrouw, wat fascinerend is. Zoals veel dingen in de neurowetenschap, zal de volgende stap zijn om te vragen waarom en hoe deze kennis de gezondheid van een zwangere vrouw kan helpen.”
Kunnen deze onderzoeken ons helpen om problemen als postnatale depressie beter te behandelen?
MNT sprak ook met G. Thomas Ruiz, MD, een gecertificeerde OB/GYN en hoofd OB/GYN bij MemorialCare Orange Coast Medical Center in Fountain Valley, CA, over dit onderzoek.
Ruiz, die ook niet bij het onderzoek betrokken was, zei dat het erg belangrijk is voor onderzoekers om manieren te blijven vinden waarop zwangerschap verschillende delen van het lichaam beïnvloedt, zoals de hersenen.
“Het is echt belangrijk omdat er een aantal echt negatieve effecten kunnen optreden met zwangerschapshormonen, met name depressieve toestanden en, wat een groot probleem is voor de geestelijke gezondheid,” legde Ruiz uit.
“Dus je wilt die processen echt begrijpen om betere, meer levensvatbare behandelingen te bedenken voor dit soort aandoeningen, omdat je het hebt over stemmingsstoornissen,” benadrukte hij.
“Ik denk dat onderzoekers de volledige interactie van hormonen met neurotransmitters moeten blijven bekijken, zodat we een nauwkeurig, waarachtig begrip kunnen krijgen van hoe deze interactie plaatsvindt,” concludeerde Ruiz.
Deze website bevat info die mogelijks niet geschikt is voor kinderen. U bevestigt minstens 16 jaar te zijn. Deze website gebruikt cookies. U gaat daarmee akkoord.
